ਬਾਲਵਾਡ਼ੀ (Balwari News in Punjabi)

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਹਰ ਕੋਈ ਬੋਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਈ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਨਿਭਾ ਵੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸੁਣਨ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿਰਲਿਆਂ ਕੋਲ ਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਅਸਲ ਸੁਣਨ ਦਾ ਗੁਣ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਨਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

ਰ ਸੁਪਨਾ ਇਕ ਆਸ, ਇੱਛਾ ਤੇ ਵਿਅਕਤੀਤਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਵੀ ਉਦੇਸ਼ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰੋ, ਉਸ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਹਿੱਤ ਪੂਰੇ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਮਿਹਨਤ ਕਰੋ।

ਅੱਜ ਤੋਂ 50 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਡਵਾਂਸਡ ਰਿਸਰਚ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਰਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਚਾਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਜ਼ਰੀਏ ਜੋੜ ਕੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਯੁੱਗ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਸਾਲ 1903 'ਚ ਰਾਈਟ ਭਰਾ ਆਰਵਿਲ ਅਤੇ ਵਿਲਬਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਸਿਰਫ਼ 12 ਸਕਿੰਟ ਦੀ ਸੀ ਪਰ ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਚ ਇਕ ਮਸ਼ੀਨ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਗਤੀ ਕਰ ਕੇ ਹਵਾ ਜ਼ਰੀਏ ਭਾਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਸਮੇਤ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ।

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਬੈਠੇ ਹੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਈ ਕੰਟੈਂਟ, ਨੋਟਸ, ਲੈਕਚਰ, ਕੁਇਜ਼ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਲਿਖਤੀ ਟੈਸਟ ਆਦਿ ਜ਼ਰੀਏ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਨ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਸਾਧਨ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮੁੜ ਤੋਂ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।

ਜੇ ਸੌਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ 'ਚ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮਾਜ ਦੀ ਇਕ ਛੋਟੀ ਇਕਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪ੍ਰਤੱਖ ਜਾਂ ਅਪ੍ਰਤੱਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ, ਮਾਨਸਿਕ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਦੇਹ ਦੀ ਅਰੋਗਤਾ ਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਵੀ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਵੀ ਨਰੋਈ ਦੇਹ ਦੀ ਪ੍ਰਬਲ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

ਮਾਪਿਆਂ ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਮਨ 'ਚੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਕੱਢ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਕੇਵਲ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ ।

'ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗਰਣ' ਦੇ ਨੌਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇ ਪੂਰੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਨੌਂ ਬੱਚਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ 'ਚ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਖ਼ਾਸ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਪੱਖ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਏ ਹਨ।

ਦੇਸ਼ 'ਚ ਗਰੀਬੀ, ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਲ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਵੀ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਬਚਪਨ ਖੇਡਣ, ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੀਂਆਂ-ਨਵੀਂਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਹੱਕ ਕਈ ਬੱਚੇ ਮਜਬੂਰੀਵੱਸ ਗੁਆ ਲੈਂ...

ਇਹ ਸਮਾਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਹੈ। ਦੋਸਤਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੌਸਲਾ ਵਧੇਗਾ ਤੇ ਬੇਲੋੜੇ ਪਦਾਰਥਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵੱਲ ਕਦਮ ਵਧਾਉਣਾ ਹੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਸਕੂਲ 'ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਕ ਅਨਘੜ ਮਿੱਟੀ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਕੂਲ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਤਵ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਉਸ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਣ ਤੇ ਯਾਦਸ਼ਕਤੀ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਅੰਬਰੀ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।

'ਅੰਬੈਸਡਰਜ਼ ਆਫ ਹੋਪ' ਦਾ ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਰਿਕਾਰਡ ਅੱਜ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਡੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਲਾ-ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਨੂਰ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਹੀ ਝਲਕਦਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਤਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਵ੍ਹਟਸਐਪ, ਫੇਸਬੁੱਕ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਇੰਨੇ ਸਾਧਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਘਟ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਕਰਕੇ ਘਰ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਈ 'ਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਬਿਤਾਇਆ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਉਸ ਨੂੰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਸਿੱਖਣ ਤੇ ਯਾਦਸ਼ਕਤੀ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਅੰਬਰੀ ਉਡਾਰੀਆਂ ਮਾਰਦੀ ਹੈ।

ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਹੋਰ ਵੀ ਔਖੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।