ਬਾਲਵਾਡ਼ੀ

ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਡਾਂ ਅਲੋਪ ਹਨ। ਕਾਹਲ ਤੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਆਲਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੇਵਲ ਦਾਲਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬੱਚੇ ਵੀ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕੁੱਕਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਕਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਬਚਪਨ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਉਮਰਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਆਣੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਵੱਡੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਖੇਡ ਮੈ...

ਪਿਆਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਓ, ਸਾਡਾ ਜੀਵਨ ਹਰ ਪਲ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਨਾਲ਼ ਜੂਝਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਸਦਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਇਹ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਹੌਸਲੇ ਨਾਲ ਹਾਲਾਤ ਨਾਲ ਲੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਤੇ ਖ਼ੁ...

ਸਲੀਕੇ ਦੇ ਗੁਣ ਬਚਪਨ ’ਚ ਹੀ ਸਿੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੀਂਹ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਹੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਸਦਾਚਾਰਕ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਮਹਿਲ ਉਸਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਣ ਤਾਂ ਮਾਪੇ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਚਪਨ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ’ਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ...

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਤੇ ਵਧੀਆ ਅਧਿਆਪਕ ਹੰੁਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਗਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਿੱਖਿਆ ਬੇਸ਼ਕੀਮਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਘਰ ਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ਨੁਮਾ ਮਾਹੌਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਰੁੂਰੀ ਹੈ। ਘਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪਹਿਲ...

ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜੋ ਸਫਲ ਨਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੋਵੇ। ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਮੁਕਾਮ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਾਰੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਚਪਨ ’ਚ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸੱਪ ਅਤੇ ਪੌੜੀ ਵਾਲੀ ਖੇਡ ਬਹੁਤ ਚਾਅ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀ ਆ...

ਹਰ ਬੱਚੇ ’ਚ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਹੁਨਰ ਜ਼ਰੂਰ ਛੁਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਲੋੜ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਤੇ ਨਿਖਾਰਨ ਦੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਖੰਭ ਲਗਾ ਕੇ ਮਾਪੇ ਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਉਡਾਰੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਕਸਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਕਰੀਏ ਦਿਨ ’ਚ 10-11 ਘੰਟੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵੀ ਹਾਂ ਫਿਰ ਵੀ ਪੱਲੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਜੋ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਭੱੁਲ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੁਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀ 7-8 ਘੰਟੇ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਵੀ ਮੈਰਿਟ ਲਿਸਟ ’ਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ...

ਸਮਾਜ ’ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਤੇ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ’ਚ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਤੇ ਮੁੱਢਲੇ ਕਰਤੱਵ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸੰਵਿਧਾਨ ’ਚ ਦਰਜ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ’ਚ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ...

ਸਾਡੇ ਮਨ ਦੀ ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਹੋਵੇਗੀ ਭਾਵ ਸਾਡੀ ਮਨੋਦਸ਼ਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਦਾਰਥ ਦੇਖਦੇ ਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।

ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ! ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਅਸੀਂ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਚੰਗਾ-ਮਾੜਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਦਾ ਇਕ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਸੰਗਤ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਦੂਜਾ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਸ ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਸਾਡੇ ’ਚ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹ...

ਅਜੋਕੇ ਦੌਰ ’ਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਚ ਮਾਪੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਾਵਧਾਨ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਮਾਜ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ...

ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਬਾਲਗ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ’ਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦੇਣ ਸਮੇਤ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਅਹਿਮ ਮਾਅਨੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਤੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਬਦਲ ਹੋਰ ਕੋਈ ਹੋ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਰੱਖੜੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ’ਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਹੱ...

ਗਰਮੀ...ਗਰਮੀ...ਹਾਏ ਇੰਨੀ ਗਰਮੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਕਹਿਰ ਦੀ ਗਰਮੀ ਰਹੀ। ਹੁਣ ਜਾ ਕੇ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ ਮੀਂਹ। ਤੁਸੀਂ ਬੱਚੇ ਜ਼ਰੂਰ ਇਸ ਮੀਂਹ ’ਚ ਨਹਾ ਕੇ ਮਜ਼ਾ ਲੈਂਦੇ ਹੋਵੋਗੇ। ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ’ਚ ਤਾਰ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ। ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦਰੱ...

ਇਕ ਸਮਾਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਸਮਾਜ ’ਚ ਬਹੁਤ ਉੱਚਾ ਤੇ ਸੁੱਚਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਧਿਆਪਕ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂਕੁਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ...

ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਛੋਟੇ ਦੁੱਖਾਂ ’ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਰ-ਦੋਸਤ ਕੰਮ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਜ਼ਮੀਨ-ਜਾਇਦਾਦ, ਪੈਸਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਵੰਡਣਾ ਹੰੁਦਾ ਹੈ ਪਰ ਯਾਰਾਂ-ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਬੇਗ਼ਰਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਕੇਵਲ ਮੁਹੱਬਤ, ਹਮਦਰਦੀ ...

ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸਮਤ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਮਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਬਣਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਆਲਸੀ ਤੇ ਸੁਸਤ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਕੋਈ ਸਫਲ ਜਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਫਲ ਸਮਝਿਆ ...

ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਸਕੂਲ, ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਜਾਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਐਲਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਛਪਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵੀ ...

ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ’ਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੁਲਕ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨੇ ਸੈਨਾਵਾਂ ਜਲ ਸੈਨਾ, ਥਲ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ (ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ) ਹੋਣ ਦਾ ਵੀ ਮਾਣ ਹਾਸਿਲ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਗਰਿਕ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਬਚਪਨ, ਜਵਾਨੀ ਤੇ ਬੁਢਾਪਾ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੜਾਅ ਹਨ। ਸਫਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਪੱਖੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਸੌਖਿਆਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕ...