ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਕਿਉਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ? ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਵਜ੍ਹਾ; ਮਹਾਂਭਾਰਤ 'ਤੇ ਵੀ ਆਵੇਗਾ ਨਵਾਂ ਕੋਰਸ
ਦਰਅਸਲ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਇਸ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
Publish Date: Thu, 18 Dec 2025 04:04 PM (IST)
Updated Date: Thu, 18 Dec 2025 04:05 PM (IST)
ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਰਸਮੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ (ਕੋਰਸ) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਲਾਹੌਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (LUMS) ਨੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਚਾਰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਦਾ ਕੋਰਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਇਸ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮਝਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਮੀਰ ਪਰ ਅਣਗੌਲੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਮਝਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਤਾੜ-ਪੱਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੱਥ-ਲਿਖਤਾਂ 'ਤੇ ਖੋਜ (Research) ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇਗਾ।
ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਆਵੇਗਾ ਕੋਰਸ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ (Sociology) ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸ਼ਾਹਿਦ ਰਸ਼ੀਦ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਅਤੇ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਵਰਗੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਧਰਮ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ।