ਹਰ ਅਸਫਲਤਾ ਸਿਖਾਵੇ ਨਵਾਂ ਸਬਕ, ਪੜ੍ਹੋ ਕਿਵੇਂ ਸਫਲ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਹਾਰ

ਲੋਕ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਇੰਨੇ ਬੇਤਾਬ ਹਨ ਕਿ ਅਸਫਲਤਾ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਕੋਈ ਸਫਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਸਫਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਣੇ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਲਈ ਹੋਰ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਟੀਵ ਜੌਬਸ ਨੇ ਸਟੈਨਫਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ, ‘ਅਸਫਲਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਏਜੰਟ ਹੈ।’

ਸਫਲ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਹਾਰ

ਇਸ ਸੰਸਾਰ ’ਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਲੋਕ ਜੋ ਵੀ ਸਫਲ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਿੱਛੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਚੜ੍ਹੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਮਤਿਹਾਨਾਂ ’ਚੋਂ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਅਸਫਲਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਤਮਘਾਤੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੁਣ ਅਸਫਲਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੁਬਾਰਾ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਡਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਵਿਰਾਸਤਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ, ਜੇ ਉਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ।

ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਸਟੈਟਿਕ ਫੋਟੋਕਾਪੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕਾਢ

ਇਕ ਇਕੱਲਾ ਖੋਜੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚੰਗੇ ਰਾਹਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ’ਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੇ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ’ਚ ਮਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਕਾਢ ਨੂੰ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਆਇਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਹੈਲੋਇਡਜ਼ ਨਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ੇਰੋਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਸਟੈਟਿਕ ਫੋਟੋਕਾਪੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਕਾਢ ਕੱਢੀ, ਜੋ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰੋਟੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਫੋਟੋਕਾਪੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ’ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਪ੍ਰਤੀ ਕਾਪੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ ਕਿ ਇਹ ਰੁਪਏ ਹੈ ਜਾਂ ਦੋ ਰੁਪਏ ਪਰ ਉਸ ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖੋ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਕੈਸਟਰ ਕਾਰਲਸਨ ਸੀ।

ਹੌਂਡਾ ਮੋਟਰ ਕੰਪਨੀ

ਇਕ ਜਾਪਾਨੀ ਮੁੰਡਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਲੁਹਾਰ ਸੀ ਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਜੁਲਾਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਬਿਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਘਰ ’ਚ ਛੋਟੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਜੀਵਨ ’ਚ ਇਕ ਦਿਨ ਆਇਆ ਕਿ ਉ ਸਨੇ ਹੌਂਡਾ ਮੋਟਰ ਕੰਪਨੀ ਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸੋਈਕੀਰੋ ਹੌਂਡਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਉਸ ਦੀ ਕਾਰ ਹੌਂਡਾ ਅਕਾਰਡ ਨੇ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ’ਚ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਹੌਂਡਾ ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਹੌਂਡਾ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਿਰਵਿਘਨਤਾ ਜਾਂ ਔਸਤ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਾ ਕਰੋ ਪਰ ਉਸ ਆਦਮੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚੋ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਬੁਰੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ।

ਨਵੇਂ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦਾ ਸਟੀਵ ਜੌਬਸ

ਇਕ ਲੜਕਾ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਘੱਟ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਲਾਮੀ ਗੋਦ ਲੈਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਾਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਦੋਸਤ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਗੈਰੇਜ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਉਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਐਪਲ ਨਾਮਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਈਫੋਨ, ਐਪਲ ਘੜੀਆਂ, ਮੈਕਬੁੱਕ, ਆਈਪੈਡ ਲਈ ਇੰਨੇ ਪਾਗਲ ਹਨ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਸ ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸਟੀਵ ਜੌਬਸ ਸੀ।

ਕਰਨਲ ਹਾਰਲੈਂਡ ਡੇਵਿਡ ਸੈਂਡਰਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖੋ

ਇਕ ਮੁੰਡਾ, ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, ਛੇਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਫ਼ੌਜੀ ਖੱਚਰ ਚਾਲਕ, ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ ਫਾਇਰਮੈਨ, ਬੀਮਾ ਸੇਲਜ਼ਮੈਨ ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੀ ਸੀ। ਇਹ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰਸੋਈਆ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਕੈਂਟਕੀ ਫਰਾਈਡ ਚਿਕਨ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕਰਨਲ ਹਾਰਲੈਂਡ ਡੇਵਿਡ ਸੈਂਡਰਸ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਕੇਐੱਫਸੀ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ। ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਥੇ ਬਰਗਰ ਅਤੇ ਚਿਕਨ ਖਾਣ ਲਈ ਜਾਓਗੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਡਰ ਕਰ ਅਤੇ ਖਾਓ ਨਾ, ਉਸ ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਬਿਤਾਓ, ਜਿਸ ਨੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨੂੰ ਚੱਟਣਾ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ।

ਅਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਫੀਡਬੈਕ ਵਜੋਂ ਸਿੱਖੋ

ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ ਜਿਸ ਨੇ 27 ਸਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ’ਚ ਕਟੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ, ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹਾਰਦਾ। ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਜਿੱਤਦਾ ਹਾਂ ਜਾਂ ਮੈਂ ਸਿੱਖਦਾ ਹਾਂ। ਅਸਫਲਤਾ ਇਕ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਫੀਡਬੈਕ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

- ਹਰਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ