6 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੌਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ 'ਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ 'ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ', ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿਵੇਂ

ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਤੁਸੀਂ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਫ਼ੋਨ ਵਰਤਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਾਰਨ ਹਰ ਰਾਤ ਛੇ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਆਦਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੜਬੜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਥਕਾਵਟ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਜਾਂ ਭਾਰੀਪਨ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਆਓ ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਅਜੈ ਕੁਮਾਰ ਗੁਪਤਾ (ਮੈਕਸ ਸੁਪਰ ਸਪੈਸ਼ਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ, ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਵਿਖੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਵਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ) ਤੋਂ ਜਾਣੀਏ।

ਸਰੀਰ ਦਾ ਰੀਸੈਟ ਬਟਨ ਹੈ ਨੀਂਦ

ਨੀਂਦ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਸਰੀਰ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ, ਹਾਰਮੋਨਸ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਛੇ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੌਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਪੂਰਾ ਸਿਸਟਮ ਖਰਾਬ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ

ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਂਡੋਕਰੀਨ ਸਿਸਟਮ, ਯਾਨੀ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਹਾਰਮੋਨ ਕੋਰਟੀਸੋਲ ਦਾ ਪੱਧਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉੱਚਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਤਾ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਛੇ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੌਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਇਨਸੁਲਿਨ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਟਾਈਪ 2 ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦਿਲ 'ਤੇ ਵਧਦਾ ਬੋਝ

ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਦਿਲ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਅਨਿਯਮਿਤ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਲ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ

ਡੂੰਘੀ ਨੀਂਦ ਦੌਰਾਨ, ਸਰੀਰ ਸਾਈਟੋਕਾਈਨ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸੋਜ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜਾ ਅਕਸਰ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸੱਟਾਂ ਜਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲਗਾਤਾਰ ਸੋਜ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੋਟਾਪਾ, ਗਠੀਆ ਅਤੇ ਪਾਚਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰਾਤ ਦੀ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਧਿਆਨ, ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਦਿਮਾਗ 'ਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਮਲਬਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੀਟਾ-ਐਮੀਲੋਇਡ - ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ - ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਮੂਡ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ

ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ। ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਮੂਡ ਸਵਿੰਗ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਾਰਮੋਨ ਵੀ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਠੇ, ਤਲੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਕੈਲੋਰੀ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਘੱਟ ਨੀਂਦ ਭਾਰ ਵਧਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਨੀਂਦ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੁਧਾਰਿਆ ਜਾਵੇ?

ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲਈ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ; ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਸਧਾਰਨ ਆਦਤਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹਨ:

ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਪਣੇ ਸੌਣ ਅਤੇ ਜਾਗਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਇਕਸਾਰ ਰੱਖੋ।

ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟਾਓ।

ਮੱਧਮ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਾਲੇ, ਠੰਢੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਕਮਰੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕੈਫੀਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸੀਮਤ ਕਰੋ।

ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਹਲਕਾ, ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਰੁਟੀਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ।

ਛੇ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੌਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਲਗਪਗ ਹਰ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੀ ਵਿਅਸਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਚੰਗੀ ਰਾਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸਰੀਰ ਦੀ ਊਰਜਾ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਰਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਬਿਹਤਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।