ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪੁਰਾਣੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਰੱਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

EPS pension nomination rules: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨੌਕਰੀਪੇਸ਼ਾ ਹੋ, ਅਣਵਿਆਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸੋਚਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ EPF ਜਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਪੈਸਾ ਕਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇੱਕ ਅਣਵਿਆਹਿਆ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਜਾਂ ਭੈਣ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ (Nominee) ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਸੰਗਠਨ (EPFO) ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ EPFO ਦਾ ਨਿਯਮ?
EPFO ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਵਾਬ ਹਾਂ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। EPFO ਨਿਯਮ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ (PF) ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (EPS) ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਯੋਜਨਾ, 1952 ਦੇ ਪੈਰਾ 2(g) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਪਰਿਵਾਰ" ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੁਰਸ਼ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਤਨੀ, ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਨਿਰਭਰ ਮਾਪੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇੱਕ ਔਰਤ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਤੀ, ਬੱਚੇ, ਨਿਰਭਰ ਮਾਪੇ, ਅਤੇ ਪਤੀ ਦੇ ਨਿਰਭਰ ਮਾਪੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਭੈਣ-ਭਰਾ ਬਾਰੇ ਕੀ ਹੈ ਨਿਯਮ?
ਪਰ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਯਮ ਹੈ। EPF ਸਕੀਮ ਦੇ ਪੈਰਾ 61(4) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਪਰਿਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਰਾ ਜਾਂ ਭੈਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪੁਰਾਣੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਰੱਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪੈਨਸ਼ਨ (EPS) ਲਈ ਨਿਯਮ
ਇੰਪਲਾਈਜ਼ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ, 1995 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਣਵਿਆਹਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਸ਼ਰਤ ਉਹੀ ਹੈ—ਵਿਆਹ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ (EPFO family definition nomination) ਰੱਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
PF-ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫਾਰਮ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੁਆਰਾ (unmarried PF nomination rules 2025) ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ PF ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਜਾਂ ਭੈਣ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਫਾਰਮ ਭਰਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਅਪਡੇਟ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋਵੇ।