15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਧਨੁਰਮਾਸ, ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਰਹੇਗੀ ਮਨਾਹੀ

ਨਈਦੁਨੀਆ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ, ਉਜੈਨ: ਪੰਚਾਂਗ ਦੀ ਗਣਨਾ ਅਨੁਸਾਰ, 15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 7 ਵੱਜ ਕੇ 20 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਬ੍ਰਿਸ਼ਚਿਕ (Vrishchik) ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਧਨੁ (Dhanu) ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ। ਸੂਰਜ ਦੇ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੀ ਵਿਆਹ ਆਦਿ ਸ਼ੁਭ ਕਾਰਜਾਂ (Shubh Karyas) 'ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ। 14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਉੱਤਰਾਇਣ (Uttarayan) ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸ਼ਹਿਨਾਈ ਦੀ ਗੂੰਜ ਸੁਣਾਈ ਦੇਵੇਗੀ।

ਜੋਤਿਸ਼ ਅਚਾਰੀਆ ਪੰਡਿਤ ਅਮਰ ਡੱਬਾ ਵਾਲਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਜੋਤਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ, ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦਾ ਰਾਜਾ ਸੂਰਜ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦਾ ਸਾਰੀਆਂ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਚਰ (Transit) ਦਾ ਕ੍ਰਮ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ 15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਸ਼ਚਿਕ ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਧਨੁ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਮਲ ਮਾਸ (Mal Maas) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਬ੍ਰਹਸਪਤੀ ਹਨ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਸਵਾਮੀ

ਸੂਰਜ ਦੀ ਧਨੁ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਬ੍ਰਹਸਪਤੀ (Jupiter) ਹਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦਾ ਬ੍ਰਹਸਪਤੀ ਨਾਲ ਸਮ ਸਬੰਧ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਵੈਦਿਕ ਕਾਰਜ ਉੱਤਮ ਫਲਦਾਈ ਮੰਨੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਧਨੁਰਮਾਸ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ (15 ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ 14 ਜਨਵਰੀ) ਤੱਕ ਭਗਵਤ ਪਰਾਇਣ, ਵਰਤ, ਉਪਵਾਸ ਆਦਿ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਗਤ ਨੂੰ ਰੋਗ, ਦੋਸ਼, ਤਾਪ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਮਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਠਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਅਗਨੀ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ

ਭਾਰਤੀ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ 18 ਮਹਾਂਪੁਰਾਣਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਗਨੀ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪੌਰਾਣਿਕ ਮਾਨਤਾ ਇਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਧਨੁਰਮਾਸ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਰਮ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮ ਦੇ ਕਾਰਜ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਤਮ ਉੱਥਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧਰਮ, ਅਰਥ, ਕਾਮ ਅਤੇ ਮੋਕਸ਼ ਚਾਰੋਂ ਪੁਰਸ਼ਾਰਥਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਧਨੁਰਮਾਸ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਦੇਵ ਅਰਾਧਨਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਛਤ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 12 ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਧਨੁਰਮਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਨਿਚਰੀ ਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਜੋਗ

ਪੌਸ਼ ਮਾਸ ਦੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪੱਖ ਦੀ ਮੱਸਿਆ 'ਤੇ ਇਸ ਵਾਰ 20 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸ਼ਨਿਚਰੀ ਮੱਸਿਆ ਦਾ ਯੋਗ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੱਸਿਆ ਦਰਸ਼ ਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪੰਚਾਂਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਰ 20 ਦਸੰਬਰ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੇ ਦਿਨ ਮੱਸਿਆ ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਮਹੂਰਤ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੈ, ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਇਹ ਇਸ਼ਨਾਨ-ਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ਼ਨਿਚਰੀ ਦਾ ਯੋਗ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਦਿਨ ਪਿਤਰਾਂ (Pitars) ਦੇ ਨਮਿੱਤ ਜਲ ਦਾਨ, ਪਿੰਡ ਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਅੰਨਦਾਨ, ਵਸਤਰ ਦਾਨ, ਪਾਤਰ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜਾਤਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਕੁੰਡਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਨੀ ਦੀ ਸਾੜਸਤੀ ਜਾਂ ਲਘੂ ਢੈਈਆ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸ਼ਨੀ ਦੀ ਮਹਾਦਸ਼ਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਾਤਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਨੀ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀ ਦੇ ਸ੍ਰੋਤ ਦਾ ਪਾਠ ਜਾਂ ਵੈਦਿਕ ਜਾਂ ਬੀਜੋਕਤ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਸ਼ਨੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਨਿਵਾਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਧਨੁਰਮਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਾਰਜ ਵਰਜਿਤ

ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਮਾਨਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਗੋਚਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਵਾਸਤੂ, ਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਵੇਸ਼, ਵਿਆਹ ਕਾਰਜ, ਮੁੰਡਨ, ਯੱਗੋਪਵੀਤ (ਜਨੇਊ) ਆਦਿ ਕਾਰਜ ਤਿਆਗਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ, ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਧਰਮ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਸਮੇਂ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਨਮਕ ਦੇ ਵਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੁੱਤਰ-ਪੋਤਰੇ ਦੀ ਵ੍ਰਿਧੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਤਾਨ ਨੂੰ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਨਕਸ਼ਤਰ ਪਰਿਵਰਤਨ

ਧਨੁ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੌਰਾਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਨਕਸ਼ਤਰ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨਾਲ ਦੇਸ਼-ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਉਪਯੋਗੀ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਦਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।

19 ਦਸੰਬਰ: ਬੁੱਧ ਜੇਸ਼ਠਾ ਨਕਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ।

20 ਦਸੰਬਰ: ਸ਼ੁੱਕਰ ਦਾ ਮੂਲ ਨਕਸ਼ਤਰ ਧਨੁ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ।

25 ਦਸੰਬਰ: ਮੰਗਲ ਦਾ ਪੂਰਵਾਸ਼ਾਢਾ ਨਕਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ।

28 ਦਸੰਬਰ: ਸੂਰਜ ਦਾ ਪੂਰਵਾਸ਼ਾਢਾ ਨਕਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਬੁੱਧ ਅਸਤ ਹੋਵੇਗਾ।

4 ਜਨਵਰੀ: ਵਕਰੀ ਗੁਰੂ ਪੁਨਰਵਸੂ ਨਕਸ਼ਤਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਚਰਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗਾ।

11 ਜਨਵਰੀ: ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਮੰਗਲ ਉੱਤਰਾਸ਼ਾਢਾ ਨਕਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨਗੇ।