ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਆਤੰਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਘੱਟ

ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੋਰ ਰਹੇ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਰ -ਹਰ ਰੋਜ਼ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਹੋ ਰਹੇ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਰ -1.25 ਲੱਖ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆ ’ਚ ਡਰ ਤੇ ਸਹਿਮ ਦਾ ਮਹੌਲ ਨੋਟ:ਤਸਵੀਰ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ 38 ਤੇ 46 ਨੰਬਰ ਲੈ ਲੈਣਾ ਜੀ। ਵਰਿੰਦਰ ਰਾਣਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗਰਣ ਲੁਧਿਆਣਾ ਮਹਾਂਨਗਰ ਵਿੱਚ ਆਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਇੰਨਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਵਾਰਾ ਕੁੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਨਿਗਮ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਸਫਲ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਾ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਘੱਟ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਗਮ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਪਸ਼ੂ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ (ਏਬੀਸੀ) ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੋਂ ਭੱਜ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨਿਗਮ ਲਈ ਮਹਾਂਨਗਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.60 ਲੱਖ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਤ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁੱਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੀਮਤੀ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਨਿਗਮ ਕੋਲ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਸਬੰਦੀ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਿਗਮ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ 1.25 ਲੱਖ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਜੇ ਵੀ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਲਗਭਗ 50,000 ਕੁੱਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਨਸਬੰਦੀ ਦੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਨਿਗਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, 50,000 ਹੋਰ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਆਤੰਕ ਤੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਰਾਹਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਬਾਕਸ- 10 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਨਸਬੰਦੀ ਤੇ 12 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਪਰ ਨਤੀਜਾ ਜ਼ੀਰੋ ਰਿਹਾ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਪਸ਼ੂ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ (ਏਬੀਸੀ) ਅਧੀਨ ਨਸਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਨਿਗਮ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਚ ਲਗਭਗ 25,000 ਕੁੱਤੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੰਪਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ 25,000 ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਹਰ ਸਾਲ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਗਈ। 2021 ਵਿੱਚ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਨੇ ਲਗਭਗ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਏਬੀਸੀ ਸੈਂਟਰ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ 35,000 ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਫਿਰ 35,000 ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਦਾ ਕੰਮ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ 2025 ਤੱਕ 1.25 ਲੱਖ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਉਹੀ ਹੈ 35,000 ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਦਾ ਕੰਮ ਹਾਲੇ ਵੀ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਨਸਬੰਦੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੇ 12 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਕਰਨ ਤੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ 1200 ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਹੇ ਹੈ। ਬਾਕਸ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸੈਂਚੁਰੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿਚਾਲੇ ਲਟਕੀ ਬਿਮਾਰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸੈਂਚੁਰੀ ਯੋਜਨਾ ਅਜੇ ਵੀ ਅਧੂਰੀ ਪਈ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਇਸੇ ਸਾਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1200 ਬਿਮਾਰ ਕੁੱਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਰੱਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੈਂਚੁਰੀ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹਰ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਛੱਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਕਦੋਂ ਪੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਬਾਕਸ: ਸਾਲ 2025 ਮਹੀਨਾ ਵਾਰ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਜਨਵਰੀ- 1259 ਫਰਵਰੀ-1162 ਮਾਰਚ-1283 ਅਪ੍ਰੈਲ-1097 ਮਈ-1042 ਜੂਨ-1102 ਜੁਲਾਈ-1170 ਅਗਸਤ-1015 ਸਤੰਬਰ-1004 ਅਕਤੂਬਰ-961 ਨਵੰਬਰ-940 ਕੁੱਲ-12035 ਬਾਕਸ: ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਦਾ ਕੰਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾਰੀ-ਡੇਚਲਵਾਲ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਆਦਿਤਿਆ ਡੇਚਲਵਾਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਏਬੀਸੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਡੌਗ ਪੌਂਡ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਤੇਜ਼ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸੈਂਚੁਰੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਚਾਰ ਦੀਵਾਰ ਕਰਕੇ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਅਗਲਾ ਕੰਮ ਸੰਗਠਨ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀ ਆਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਬਣੇ। -- *Varinder Rana*