ਉਨੀਂਦਰੇ ਭਾਲੂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਮਲੇ, ਬਣਿਆ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ; ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸੀ ਇਹ ਵੱਡੀ ਵਜ੍ਹਾ

ਸੁਮਨ ਸੇਮਵਾਲ, ਜਾਗਰਣ , ਦੇਹਰਾਦੂਨ: ਉਤਰਾਖੰਡ ’ਚ ਭਾਲੂਆਂ ਦੇ ਵਧਦੇ ਹਿੰਸਕ ਸੁਭਾਅ ਪਿੱਛੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਵਣਜੀਵ ਸੰਸਥਾਨ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਲੂਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦ 'ਚ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਘਨ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੁਫਾ ’ਚ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਆਬਾਦੀ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਣ ’ਤੇ ਉਹ ਸਿੱਧਾ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਵਣਜੀਵ ਮਾਹਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਣਜੀਵ ਸੰਸਥਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਐੱਸ ਸਤਿਆਕੁਮਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਾਲੇ ਭਾਲੂ ਸ਼ੀਤਕਾਲ ’ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਨੀਂਦ ’ਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਪੂਰੀ ਸਰਦੀ ਆਪਣੀ ਗੁਫਾ ਵਿਚ ਹੀ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਉਹ ਠੰਡੀ ਨੀਂਦ ’ਚ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਬਾਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦ 'ਚ ਗੰਭੀਰ ਖਲਲ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਲੂਆਂ ਦੀ ਠੰਡੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸੱਤ ਕਾਲੇ ਭਾਲੂਆਂ ’ਤੇ ਰੇਡੀਓ ਕਾਲਰ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਠੰਡੀ ਨੀਂਦ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਲੂ ਸਿਰਫ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਨੀਂਦ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਨੀਂਦ ’ਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਲਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੱਸਿਆ ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਭਾਲੂਆਂ ’ਚ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਐੱਸ ਸੱਤਿਆ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਲੂ ਤਦੋਂ ਹੀ ਠੰਡੀ ਨੀਂਦ 'ਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਡਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਉਮੀਦ ਤੋਂ ਠੰਡਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਬਾਦੀ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਭੋਜਨ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਭਾਲੂਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਵਣ ਦਾ ਪੱਕਾ ਅਧਿਐਨ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।

ਭਾਲੂਆਂ ਦੇ ਅਸਾਧਾਰਨ ਵਿਹਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅੰਕੜੇ

- ਸਾਲ 2025 ਵਿਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਲੂ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 71 ਹਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

- ਭਾਲੂਆਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਸਾਲ 2025 ਵਿਚ ਸੱਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

- ਭਾਲੂਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਹਿੰਸਾ ’ਤੇ ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਕ ਭਾਲੂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।