ਦੋ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ GPS ਨਾਲ 1951 ਵਾਰ ਛੇੜਛਾੜ, ਕਿਸਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼? ਸੰਸਦ 'ਚ ਆਇਆ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅੰਕੜਾਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ 12 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਹ ਦੂਜਾ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੀਪੀਐਸ ਸਪੂਫਿੰਗ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਗਰਿਕ ਉਡਾਣ ਮੰਤਰੀ ਕਿੰਜਰਾਪੂ ਰਾਮਮੋਹਨ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਈਜੀਆਈ (IGI) ਦੇ ਏਐਮਐਸਐਸ (AMSS) ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਜੀਪੀਐਸ (GPS) ਨਾਲ 1951 ਵਾਰ ਛੇੜਛਾੜ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।
ਦਰਅਸਲ, GPS ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ, ਦਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਉਚਾਈ ਦੱਸਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਦਾ ਮਤਲਬ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਅਣਹੋਣੀ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦੇਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਪੀਐਸ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਜੀਪੀਐਸ ਡਾਟਾ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਨਤੀਜੇ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜੀਪੀਐਸ ਦੇ ਡਾਟਾ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਭਟਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਿੱਲੀ, ਕੋਲਕਾਤਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਵੀ ਜੀਪੀਐਸ ਸਪੂਫਿੰਗ (spoofing) ਅਤੇ ਛੇੜਛਾੜ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਉਡਾਣ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਮੁਰਲੀਧਰ ਮੋਹੋਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਮਾਨੀਟਰਿੰਗ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਡੀਜੀਸੀਏ (DGCA) ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਏਅਰਪੋਰਟ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਜੀਪੀਐਸ ਸਪੂਫਿੰਗ/ਜੀਐਨਐਸਐਸ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਦੀ ਰੀਅਲ ਟਾਈਮ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਲਈ ਇੱਕ ਐਸਓਪੀ (SOP) ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਜੀਪੀਐਸ ਡਾਟਾ ਨਾਲ ਹੋਈ ਛੇੜਛਾੜ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ 12 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਹ ਦੂਜਾ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੀਪੀਐਸ ਸਪੂਫਿੰਗ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਗਰਿਕ ਉਡਾਣ ਮੰਤਰੀ ਕਿੰਜਰਾਪੂ ਰਾਮਮੋਹਨ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਈਜੀਆਈ (IGI) ਦੇ ਏਐਮਐਸਐਸ (AMSS) ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸੱਤ ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ 12 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਰਿਹਾ। ਇੱਥੇ 800 ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਡਾਣਾਂ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਆਂ ਅਤੇ 20 ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।
ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੈਨਸਮਵੇਅਰ-ਮੈਲਵੇਅਰ ਅਟੈਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਏਏਆਈ (AAI) ਆਪਣੇ ਕ੍ਰਿਟੀਕਲ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਪਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।