ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ 'ਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖਤਰਾ; ਸਟੱਡੀ 'ਚ ਹੈਰਾਨਕੁੁੰਨ ਖੁਲਾਸਾ

ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਪਟਨਾ: ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ (U238) ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਏਮਜ਼, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 40 ਦੁੱਧ ਪਿਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰੈਸਟ ਮਿਲਕ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ (U-238) ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ 70% ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕੈਂਸਰ ਸਿਹਤ ਜੋਖਮਾਂ ਦਿਸਿਆ, ਕੁੱਲ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਪੱਧਰ ਤੈਅ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ 70% ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ HQ > 1 ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਰਾਹੀਂ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਹੈਲਥ ਰਿਸਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦਾ ਸੰਪਰਕ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ, ਤੰਤੂ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਕਾਸ, ਬੋਧਾਤਮਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ, ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਨਮੂਨਿਆਂ (0-5.25 ug/L) ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਗਏ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਅਧਿਐਨ ਅਜੇ ਵੀ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਅਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੋਖਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਰਾਹੀਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ, ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਲੀਨਿਕਲ ਸੰਕੇਤ ਹੋਰ ਸੁਝਾਅ ਨਾ ਦੇਣ।

ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ

ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵ ਤੱਤ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਈਨਿੰਗ, ਕੋਲਾ ਜਲਾਉਣ, ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਉਦਯੋਗ ਤੋਂ ਨਿਕਾਸ, ਅਤੇ ਫਾਸਫੇਟ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੇਖ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਵੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੈ

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਲਈ 30 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ (µg/L) ਦੀ ਅਸਥਾਈ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਰਮਨੀ, ਨੇ 10 µg/L ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਸੀਮਾ ਅਪਣਾਈ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, 18 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 151 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 1.7% ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਕੈਨੇਡਾ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਫਿਨਲੈਂਡ, ਸਵੀਡਨ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਚੀਨ, ਕੋਰੀਆ, ਮੰਗੋਲੀਆ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਮੇਕਾਂਗ ਡੈਲਟਾ ਖੇਤਰ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਪੱਧਰ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਈ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣ ਲਗਾਤਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇ ਗਏ ਹਨ।