ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤੋਹਫ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੁਪਰਮੂਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੁਪਰਮੂਨ (Closest Supermoon of 2025) ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ, ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਲਗਪਗ 3.5 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਸੀਮਟ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।

ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਵਧੀਆ ਨਜ਼ਾਰਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਜਾਣਿਆ-ਪਛਾਣਿਆ ਚੰਦ, ਜਿਸਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਅਚਾਨਕ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ 14% ਵੱਡਾ ਅਤੇ 30% ਚਮਕਦਾਰ ਹੋ ਜਾਵੇ? ਕੀ ਇਹ ਜਾਦੂ ਹੈ... ਨਹੀਂ! ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖੇਡ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ 'Supermoon' ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।
ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤੋਹਫ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੁਪਰਮੂਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੁਪਰਮੂਨ (Closest Supermoon of 2025) ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ, ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ ਲਗਪਗ 3.5 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਸੀਮਟ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।
ਪਰ ਇਹ 'ਸੁਪਰ' ਚੰਦਰਮਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਦਿਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ? ਆਓ ਇਸ ਦੁਰਲੱਭ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ (Full Moon November 2025) ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ...
ਸੁਪਰਮੂਨ ਕੀ ਹੈ?
ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਚੱਕਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੋਲਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਅੰਡਾਕਾਰ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਕਈ ਵਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਨੇੜੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਦੂਰ। ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਦੇ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ "ਸੁਪਰਮੂਨ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਾਸਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਚੰਦਰਮਾ ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਲਗਪਗ 14% ਵੱਡਾ ਅਤੇ 30% ਚਮਕਦਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਹੀ ਚੰਦਰਮਾ ਹੈ, ਥੋੜ੍ਹਾ ਨੇੜੇ, ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਸੁਪਰਮੂਨ ਖਾਸ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਇਹ ਨਵੰਬਰ ਸੁਪਰਮੂਨ ਸਾਲ ਦਾ ਦੂਜਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਂ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 357,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (ਲਗਪਗ 222,000 ਮੀਲ) ਦੂਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਦੂਰੀ ਹੈ।
ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਸੁਪਰਮੂਨ 5 ਨਵੰਬਰ (November 5 Full Moon) ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਰੌਸ਼ਨੀ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਅਸਮਾਨ ਸਾਫ਼ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮ 6:30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।
ਸਮੁੰਦਰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ
ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਗੁਰੂਤਾਕਰਸ਼ਣ ਬਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਹਿਰਾਂ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਅੰਤਰ ਬਹੁਤ ਮਾਮੂਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ।
ਤੁਸੀਂ ਸੁਪਰਮੂਨ ਕਿਵੇਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ?
ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਆਕਾਸ਼ੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦੂਰਬੀਨ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਕਰਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸਮਾਨ ਸਾਫ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਘੱਟ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਚਮਕ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਸੁਪਰਮੂਨ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਜਾਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਾਰ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਚਮਕ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੇਖੋਗੇ।
ਇਸਨੂੰ 'ਬੀਵਰ ਮੂਨ' ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਹਰ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਨਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ 'ਬੀਵਰ ਮੂਨ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਵਰ ਫਰ ਲਈ ਜਾਲ ਵਿਛਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ, ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ 'ਬੀਵਰ ਮੂਨ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਗਲਾ ਸੁਪਰਮੂਨ ਕਦੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ?
ਸੁਪਰਮੂਨ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵਾਰ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ, ਇੱਕ ਸੁਪਰਮੂਨ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅਗਲਾ 5 ਨਵੰਬਰ, 2025 ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਦਸੰਬਰ ਦਾ ਸੁਪਰਮੂਨ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਸੁਪਰਮੂਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਸੁਪਰਮੂਨ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ 'ਵਾਢੀ ਦਾ ਮੂਨ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਸੁਪਰਮੂਨ ਨੂੰ 'ਬੀਵਰ ਮੂਨ' ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਮੌਕਾ
ਅੱਜ ਦੀ ਵਿਅਸਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਘੱਟ ਹੀ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਹ ਸੁਪਰਮੂਨ ਇੱਕ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ, ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਕੱਢੋ ਅਤੇ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਦੇਖੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ।