ਹਰ ਕੋਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਇੰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਜਿਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਪਾਸਪੋਰਟ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਹਰ ਕੋਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਦੇਖਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦਾ ਸਬੂਤ ਵੀ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਫਲਾਈਟ ਫੜਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਜਾਂਚ ਤੱਕ, ਪਾਸਪੋਰਟ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿਖਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸੇ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਹਰ ਯਾਤਰੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਥੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਇਸਦਾ ਕਵਰ ਨੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਆਮ ਪਾਸਪੋਰਟ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖੋਗੇ ਤਾਂ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਰੰਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਕਈ ਵਾਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਕੋਈ ਚਿੱਟੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਗੂੜ੍ਹਾ ਮੈਰੂਨ ਰੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਆਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਫਰਕ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਕੀ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕਵਰ ਦੇ ਰੰਗ ਦਾ ਖੇਡ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਹੈ? ਅੱਜ, ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ-
ਨੀਲਾ ਪਾਸਪੋਰਟ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਨੀਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨੂੰ ਆਮ ਜਾਂ ਆਮ ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੋਵੇ, ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ, ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸੈਲਾਨੀ ਹੋਵੇ, ਹਰ ਕੋਈ ਨੀਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ 36 ਅਤੇ 60 ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਚਿੱਪ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਸ ਚਿੱਪ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਐਂਟਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਚਿੱਟਾ ਪਾਸਪੋਰਟ
ਚਿੱਟੇ ਕਵਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਿੱਜੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨੀਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ਰਾਹੀਂ, ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀਜ਼ਾ ਛੋਟ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਮੈਰੂਨ ਪਾਸਪੋਰਟ
ਮੈਰੂਨ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਲਾਲ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ, ਰਾਜਦੂਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਛੋਟ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਵੀਜ਼ਾ ਦੇ ਵੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸੰਤਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ
ਸੰਤਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ECR ਯਾਨੀ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਚੈੱਕ ਲੋੜੀਂਦਾ ਦਰਜਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਜਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕੰਮ ਲਈ ਕੁਝ ਖਾਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਰ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।