ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ, ਅਨਸੈਚੂਰੇਟਿਡ ਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ 'ਚ ਕੀ ਹੁੰਦੈ ਫ਼ਰਕ ? ਗ਼ਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ
Fat Types : ਮੱਖਣ, ਘਿਉ, ਪਨੀਰ, ਦੁੱਧ ਤੇ ਮਾਸ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਚ ਇਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਦੇਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬੁਰੇ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ (LDL) ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸੀ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੱਖਣ ਤੇ ਤਲੀ-ਭੁੰਨੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
Posted By Seema Anand
Publish Date: Mon, 15 Sep 2025 01:11 PM (IST)
Updated Date: Mon, 15 Sep 2025 01:56 PM (IST)
ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਜਦੋਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਪੈਕਡ ਫੂਡ ਜਾਂ ਤੇਲ ਦੇ ਡੱਬੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੋ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਉੱਥੇ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ, ਅਨਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅਣਡਿੱਠਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ 'ਫੈਟ' ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ, ਹਰ ਫੈਟ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਿਰਫ਼ ਇਸਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਆਓ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫੈਟ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ।
ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ (Saturated Fat)
ਇਹ ਫੈਟ ਸਾਡੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਖਾਣੇ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਹੈ। ਮੱਖਣ, ਘਿਉ, ਪਨੀਰ, ਦੁੱਧ ਤੇ ਮਾਸ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਚ ਇਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਦੇਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਬੁਰੇ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ (LDL) ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸੀ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੱਖਣ ਤੇ ਤਲੀ-ਭੁੰਨੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਅਨਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ (Unsaturated Fat)
ਇਸ ਫੈਟ ਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਦੋਸਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਓਲਿਵ ਆਇਲ, ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ, ਬਾਦਾਮ, ਅਖਰੋਟ ਅਤੇ ਐਵੋਕਾਡੋ ਵਰਗੀਆਂ ਖੁਰਾਕਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਪ੍ਰਚੁਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਨਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਖੂਨ 'ਚ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਆਸਾਨ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਇਹ 'ਹੈਲਦੀ ਫੈਟ' ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲੈਣਾ ਸਰੀਰ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ।
ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ (Trans Fat)
ਹੁਣ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਫੈਟ ਦੀ ਵਾਰੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ ਅਕਸਰ ਪੈਕਡ ਸਨੈਕਸ, ਬਿਸਕੁਟ, ਕੇਕ, ਨਮਕੀਨ ਅਤੇ ਡੀਪ-ਫ੍ਰਾਈਡ ਫੂਡ 'ਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੁਰੇ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ (LDL) ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਚੰਗੇ ਕੋਲੇਸਟਰੋਲ (HDL) ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਧਮਨੀਆਂ ਲਈ ਡਬਲ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਕੀ ਫੈਟ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
ਬਿਲਕੁਲ! ਫੈਟ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕਈ ਵਿਟਾਮਿਨਜ਼ ਨੂੰ ਅਵਸ਼ੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਸਹੀ ਫੈਟ ਚੁਣਨ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
3 ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ
- ਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ: ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ 'ਚ
- ਅਨਸੈਚੁਰੇਟਿਡ ਫੈਟ: ਨਿਯਮਤ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ
- ਟ੍ਰਾਂਸ ਫੈਟ: ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਓਨਾ ਪਰਹੇਜ਼