ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਦਾ ਦਾਅਵਾ: ਬਚਪਨ ਦੀ ਟੌਪਰ ਲਿਸਟ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਔਸਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਮਾਰਦੇ ਹਨ ਬਾਜ਼ੀ
ਅਕਸਰ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਖੇਡਾਂ ਜਾਂ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹੀ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਆਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਟੱਡੀ ਇਸ ਆਮ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਰਿਸਰਚ ਮੁਤਾਬਕ, ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਟੌਪ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 10 ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 'ਵਰਲਡ ਕਲਾਸ' ਪਰਫਾਰਮਰ ਬਣ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
Posted By Sunita
Publish Date: Wed, 24 Dec 2025 11:40 AM (IST)
Updated Date: Wed, 24 Dec 2025 11:41 AM (IST)
ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅਕਸਰ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਖੇਡਾਂ ਜਾਂ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹੀ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਆਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਟੱਡੀ ਇਸ ਆਮ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਰਿਸਰਚ ਮੁਤਾਬਕ, ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਟੌਪ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 10 ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 'ਵਰਲਡ ਕਲਾਸ' ਪਰਫਾਰਮਰ ਬਣ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਜੀ ਹਾਂ, ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਫਲਤਾ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਸਟੱਡੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਔਸਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੀ ਬਣੇ 'ਟੌਪਰ'
ਇਸ ਸਟੱਡੀ ਲਈ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 35 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡਾਟਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਓਲੰਪਿਕ ਐਥਲੀਟ, ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਤੇ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੇ ਗ੍ਰੈਂਡਮਾਸਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਨਤੀਜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ:
ਜੋ ਲੋਕ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਔਸਤ (Average) ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ।
ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜੋ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਲਗਾਤਾਰ ਟੌਪ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹੇ।
ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਟੌਪਰ ਹੋਣਾ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ
ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਆਰ.ਪੀ.ਟੀ.ਯੂ. (RPTU) ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਰਨੇ ਗੁੱਲਿਚ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ ਵਨ ਹੋਣਾ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸਪੈਸ਼ਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨਾਲੋਂ ਵਿਭਿੰਨਤਾ (Diversity) ਜ਼ਰੂਰੀ
ਰਿਸਰਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਫਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ:
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਡਾਂ, ਸੰਗੀਤ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਰੁਚੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਐਕਸਪਲੋਰ ਕੀਤਾ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਬੱਚਾ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।
10 ਹਜ਼ਾਰ ਘੰਟੇ ਦੀ ਥਿਊਰੀ 'ਤੇ ਸਵਾਲ
ਇਹ ਸਟੱਡੀ ਉਸ ਪ੍ਰਸਿੱਧ "10 ਹਜ਼ਾਰ ਘੰਟੇ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ" ਵਾਲੀ ਥਿਊਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਬਣਨ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਰਿਸਰਚ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨਾ ਹੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਹੈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ
ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਿਕ ਤਣਾਅ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਬੱਚੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਥਕਾਵਟ (Burnout) ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।