ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਵੱਧ ਰਿਹੈ ਨਾਨ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ, ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿੱਤਾ ਭੋਜਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣ ਰਿਹਾ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ?
ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ 'ਨਾਨ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼' (NAFLD) ਹੈ। ਨਾਮ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਨਾ ਹੋਵੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ-ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਾਡੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਓ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
Posted By Tejinder Thind
Publish Date: Mon, 15 Sep 2025 02:36 PM (IST)
Updated Date: Mon, 15 Sep 2025 02:41 PM (IST)
ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਕਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਥਿਤੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਂ, ਅੱਜ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 10% ਬੱਚੇ ਗੈਰ-ਅਲਕੋਹਲ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਲੁਕਿਆ ਜ਼ਹਿਰ
ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ, ਦਹੀਂ ਜਾਂ ਗ੍ਰੈਨੋਲਾ ਬਾਰ ਖੁਆ ਕੇ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਾਈ ਫਰੂਟੋਜ਼ ਕੌਰਨ ਸੀਰਪ, ਯਾਨੀ ਮਿੱਠਾ ਜ਼ਹਿਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਛੁਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਿੱਧਾ ਜਿਗਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਿਗਰ ਇਨਸੁਲਿਨ ਹਾਰਮੋਨ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੰਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸੁਸਤੀ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਗਰਦਨ 'ਤੇ ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ, PCOD/PCOS, ਥਾਇਰਾਇਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕੇ
ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਜੂਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ: ਬੋਤਲਬੰਦ ਜੂਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਫਲ ਖੁਆਓ। ਅਸਲੀ ਫਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸ਼ੂਗਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੈ।
ਫਾਈਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਦਿਓ: ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਲੇਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਓ। ਫਾਈਬਰ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਹੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰੋ: ਹਰ ਦੋ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਸਨੈਕਸ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਓ।
ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ?
ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਉਹ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ।