Health Tips : ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਹੈ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ? 4 ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕਰੋ ਬਚਾਅ
ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ (Kidney Stone) ਗੁਰਦੇ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਜਾਂ ਸੋਡੀਅਮ ਆਕਸੋਲੇਟ ਬਣਨ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਾਫ਼ੀ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
Posted By Sunita
Publish Date: Fri, 12 Dec 2025 11:04 AM (IST)
Updated Date: Fri, 12 Dec 2025 11:05 AM (IST)
ਲਾਈਫਸਟਾਈਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ (Kidney Stone) ਗੁਰਦੇ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਜਾਂ ਸੋਡੀਅਮ ਆਕਸੋਲੇਟ ਬਣਨ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਾਫ਼ੀ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਕੀ-ਕੀ ਬਦਲਾਅ (Kidney Stone Prevention Tips) ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
1. ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪੀਓ
ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਲੈਣ ਨਾਲ ਪਿਸ਼ਾਬ ਪਤਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਖਣਿਜਾਂ (minerals) ਅਤੇ ਲੂਣ (salts) ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੱਥਰੀ ਬਣਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2.5 ਤੋਂ 3 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖੋ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿਓ। ਆਪਣੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੇ ਰੰਗ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ, ਇਹ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਜਾਂ ਸਾਫ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ, ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹਰਬਲ ਟੀ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਲੂਣ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਓ
ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੂਣ (ਨਮਕ) ਖਾਣਾ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੋਡੀਅਮ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਵਧਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਆਕਸਲੇਟ ਸਟੋਨ ਬਣਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਅਤੇ ਪੈਕੇਜਡ ਫੂਡ (ਜਿਵੇਂ ਚਿਪਸ, ਨਮਕੀਨ, ਸੌਸ, ਇੰਸਟੈਂਟ ਨੂਡਲਜ਼), ਅਚਾਰ, ਅਤੇ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਘੱਟ ਲੂਣ ਪਾਓ ਅਤੇ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ (herbs) ਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸੁਆਦ ਵਧਾਓ।
3. ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪ੍ਰੋਟੀਨ (Animal Protein) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਕਰੋ
ਲਾਲ ਮੀਟ, ਚਿਕਨ, ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਆਂਡੇ ਵਰਗੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਯੂਰਿਕ ਐਸਿਡ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਈਟਰੇਟ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਪੱਥਰੀ ਬਣਨ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੱਡਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਮਾਤਰਾ 'ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਰੱਖੋ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਾਲਾਂ, ਫਲੀਆਂ, ਨਟਸ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।
4. ਸਿਟਰਿਕ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਓ
ਖੱਟੇ ਫਲ ਜਿਵੇਂ ਨਿੰਬੂ, ਸੰਤਰਾ ਅਤੇ ਅੰਗੂਰ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਈਟਰੇਟ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਈਟਰੇਟ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਪੱਥਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤਾਜ਼ਾ ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰੀਨ ਆਦਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੱਥਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹਨ। ਕੇਲਾ, ਆਲੂ, ਪਾਲਕ, ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ, ਬਰੋਕਲੀ ਅਤੇ ਤਰਬੂਜ਼ ਵਰਗੇ ਫੂਡਜ਼ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।