Starlink ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਿਉਂ ਹੈ ਇੰਨਾ ਖਾਸ? ਜਾਣੋ ਆਸਮਾਨ ਵਾਲੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦਾ ਰਾਜ਼
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇੰਟਰਨੈਟ ਕੰਪਨੀ ਸਟਾਰਲਿੰਕ (Starlink) ਜਲਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਂਟਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਐਲਨ ਮਸਕ ਦੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸਰਵਿਸ ਦੀ ਇੰਡੀਆ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵੀ ਲਾਈਵ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
Posted By alisha
Publish Date: Wed, 10 Dec 2025 12:08 PM (IST)
Updated Date: Wed, 10 Dec 2025 12:15 PM (IST)
ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇੰਟਰਨੈਟ ਕੰਪਨੀ ਸਟਾਰਲਿੰਕ (Starlink) ਜਲਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਂਟਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਐਲਨ ਮਸਕ ਦੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸਰਵਿਸ ਦੀ ਇੰਡੀਆ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਵੀ ਲਾਈਵ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਪਲਾਨ ਅਤੇ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਕਿੱਟ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਦਾਮ ਨਕਲੀ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਗੜਬੜੀ ਸੀ। ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਅਜੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਰਵਿਸ ਲਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਲਾਂਚ ਹੋਣ ਦਾ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਇੰਟਰਨੈਟ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਜੂਦ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਬ੍ਰੌਡਬੈਂਡ ਸੇਵਾਵਾਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਪਾਉਂਦੀਆਂ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੀ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਰਵਿਸ ਇਸ ਡਿਜੀਟਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਖਰ ਇਹ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਦਾ ਇੰਟਰਨੈਟ ਯੂਜ਼ਰਸ ਤੱਕ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ...
ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਦਾ ਇੰਟਰਨੈਟ?
ਸੌਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝੀਏ ਤਾਂ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸੈੱਟਅੱਪ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪਹਿਲਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ (Satellite), ਦੂਜਾ ਗਰਾਊਂਡ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾਂ ਟ੍ਰਾਂਸਮੀਟਰ (Ground Station or Transmitter) ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਯੂਜ਼ਰ ਟਰਮੀਨਲ ਯਾਨੀ ਰਿਸੀਵਰ (User Terminal or Receiver) ਹੈ।
ਗਰਾਊਂਡ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੱਕ ਸਿਗਨਲ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਗਨਲ ਨੂੰ ਗਰਾਊਂਡ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਟ੍ਰਾਂਸਮੀਟਰ) ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸਰਵਿਸ ਪ੍ਰੋਵਾਈਡਰ ਅੰਤਰਿਕਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੱਕ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਫਾਰਵਰਡ ਅਪਲਿੰਕ (Forward Uplink) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਇਸ ਸਿਗਨਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤੋਂ ਯੂਜ਼ਰ ਟਰਮੀਨਲ ਤੱਕ ਇੰਟਰਨੈਟ
ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਉਸ ਸਿਗਨਲ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਵਾਲੀ ਡਿਸ਼ ਤੱਕ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਫਾਰਵਰਡ ਡਾਊਨਲਿੰਕ (Forward Downlink) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਯੂਜ਼ਰ ਕੋਈ ਬੇਨਤੀ (request) ਭੇਜਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਖੋਲ੍ਹਣੀ ਤਾਂ ਸਿਗਨਲ ਉਲਟੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਿਵਰਸ ਅਪਲਿੰਕ (Reverse Uplink) ਅਤੇ ਰਿਵਰਸ ਡਾਊਨਲਿੰਕ (Reverse Downlink) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੌਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਆਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲ (bridge) ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੰਟਰਨੈਟ ਨੂੰ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਕਿਉਂ ਹੈ ਇੰਨਾ ਖਾਸ?
ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਇੰਟਰਨੈਟ
ਅੱਜ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਇਲਾਕੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਸਪੀਡ ਕਾਫ਼ੀ ਖਰਾਬ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਮੋਬਾਈਲ ਟਾਵਰ ਜਾਂ ਫਾਈਬਰ ਆਪਟਿਕ ਕੇਬਲ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇੰਟਰਨੈਟ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਘੱਟ ਲੇਟੈਂਸੀ (Low Latency)
ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਦੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੇੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਡੇਟਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੇਟੈਂਸੀ (ਦੇਰੀ) ਵੀ ਘੱਟ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮ ਖੇਡਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲਿੰਗ ਅਤੇ ਲਾਈਵ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲੇਗਾ।
ਆਸਾਨ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਤੇ ਨਾਨ-ਸਟਾਪ ਨੈੱਟਵਰਕ
ਆਸਾਨ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ: ਸਟਾਰਲਿੰਕ ਕਿੱਟ ਯੂਜ਼ਰ ਖੁਦ ਹੀ ਬੇਹੱਦ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇੰਸਟਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੈੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਮਾਹਰ (Expert) ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਟੀਮ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਨਾਨ-ਸਟਾਪ ਨੈੱਟਵਰਕ: ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਾਨ-ਸਟਾਪ ਨੈੱਟਵਰਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ ਵਾਲਾ ਕੌਂਸਟੇਲੇਸ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ (Constellation Network) ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਡ੍ਰੌਪ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।