ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੇ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ’ਚ ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਯੰਤਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖ਼ਰਾਬ

- ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਯੰਤਰ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ

ਜਬਲਪੁਰ ਵਰਗੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਨ ਦਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਡਰ

ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦਲ, ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗਰਣ

ਕਪੂਰਥਲਾ : ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹਨ। ਜਬਲਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਡਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਰਾਸਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੇ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਦੁਖਾਂਤ ਦੁਹਰਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅੱਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ। ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਅੱਗ ਬੁਝਾਊ ਯੰਤਰ ਸਿਰਫ਼ ਦਿਖਾਵੇ ਲਈ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੈਸ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਯੰਤਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੁਰੰਮਤ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

500-700 ਮਰੀਜ਼ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਪਰ ਬੈੱਡ ਨੇ ਘੱਟ

ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਕਪੂਰਥਲਾ ਵਿੱਚ 175 ਬੈਡ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ ਤੋਂ ਸੱਤ ਸੌ ਮਰੀਜ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਿਸਤਰਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਬੈਡ 'ਤੇ ਦੋ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ, ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ ਦਾਖਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਮੈਟਰਨਿਟੀ ਵਾਰਡ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰੇ ’ਚ

ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਟਰਨਿਟੀ ਵਾਰਡ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਉੱਥੇ ਦਾਖਲ ਸਨ। ਦਿਨ ਭਰ ਭੀੜ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦੋ ਨਿਕਾਸ ਦੇ ਰਸਤੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਅੱਗ ਅੰਦਰ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੱਢਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ ਸਗੋਂ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ। ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ 10 ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਰੇ ਖਰਾਬ ।

2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਫਿਰ ਵੀ ਸਿਸਟਮ ਬੇਅਸਰ

2014 ਵਿੱਚ, ਅੱਗ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ 2 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਇੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਅੱਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਪੰਪ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਕਦੇ ਵੀ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਵੱਲ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਭਰਨ ਅਤੇ ਪੰਪਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਬਜਟ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਟਾਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

56 ਸਿਲੰਡਰ ਤੇ 50 ਰੇਤ ਦੀਆਂ ਬਾਲਟੀਆਂ ਵੀ ਬੇਅਸਰ

ਅੱਗ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ 56 ਛੋਟੇ ਸਿਲੰਡਰ ਅਤੇ 50 ਰੇਤ ਦੀਆਂ ਬਾਲਟੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਟਾਫ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕਿਸੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਿਗੜਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਓਵਰਲੋਡਿੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚਾਰ ਵੱਡੇ ਜਨਰੇਟਰ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਹਤ ਹੈ।

ਛੱਤ ’ਤੇ ਗੰਦਗੀ, ਹਵਾਦਾਰੀ ’ਚ ਵੀ ਵਿਘਨ

ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਉਪਰਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਨੂੰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਕੂੜਾ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਰੀਜ਼ ਛੱਤ 'ਤੇ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਬਦਬੂ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਧੂੰਆਂ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਮ ਘੁੱਟਣਾ ਯਕੀਨੀ ਹੈ।

ਇਹ ਗੈਸ ਇੱਕ ਸਿਲੰਡਰ ’ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ

ਹਸਪਤਾਲ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਲਟਕਦੇ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਿਲੰਡਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੈਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੀ ਉ 2 (ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ) ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਏ ਬੀ ਸੀ ਨਾਮ ਦੀ ਗੈਸ ਹੈ। ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਗੈਸ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਸ਼ਾਰਟ ਸਰਕਟਾਂ ਕਾਰਨ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅੱਗਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਏ ਬੀ ਸੀ ਗੈਸ ਕੱਪੜਿਆਂ, ਸੋਫ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਫਰਨੀਚਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅੱਗਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਹਾਲੇ ਤਕ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ : ਐੱਸਐੱਮਓ

ਐੱਸਐੱਮਓ ਡਾ. ਪਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ 2014 ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਪੰਪ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਿਸਟਮ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਈ ਵਾਰ ਲਿਖਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ । ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਫਾਇਰ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰੋਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।