ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਬਦਲ ਰਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣੀ ਇਹ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲ

ਸ਼ਸ਼ੀ ਠਾਕੁਰ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੁਆਦ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਖਰਚਾ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ’ਚੋਂ ਖਰੀਦਦੇ ਸੀ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਹੀ ਉਗਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਨਿਵਾਸੀ ਪਰਵੀਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਬਸਤੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 40 ਘਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖੁਦ ਉਗਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਬਸਤੀ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ 'ਤੇ ਉੱਗ ਰਹੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ

ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀ (Slum) ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਮਾਲ 17 ਸਾਲਾ ਰਾਘਵ ਰਾਏ ਨੇ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ (Organic Farming) ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਹ ਘਰ ਦੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਛੱਤ ਅਤੇ ਬਾਲਕਨੀ 'ਤੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਾਘਵ ਰਾਏ ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਵੀ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹਰੇ-ਭਰੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ।

ਨਿਜ਼ਾਮੂਦੀਨ ਵੈਸਟ ਨਿਵਾਸੀ ਰਾਘਵ ਰਾਏ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਕਿਚਨ ਗਾਰਡਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾਲ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਾਏ ਕਾਲੇ ਖਾਂ, ਆਲੀ ਪਿੰਡ (ਸਰਿਤਾ ਵਿਹਾਰ) ਅਤੇ ਕੁਸਮਪੁਰ ਪਹਾੜੀ, ਖਾਨ ਬਸਤੀ ਅਤੇ ਰੋਹਿਣੀ ਬਸਤੀ ਤੱਕ ਕਰੀਬ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਰਿਵਾਰ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਛੱਤਾਂ 'ਤੇ ਕਿਚਨ ਗਾਰਡਨਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਉਗਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸਿਲਾਈ ਸੈਂਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਫ਼ਰੋਜ਼ ਜਮਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਬਾਲਟੀ ਗਾਰਡਨ ਵਿੱਚੋਂ ਹੁਣ ਇੰਨਾ ਕਰੇਲਾ, ਟਮਾਟਰ, ਪਾਲਕ, ਘੀਆ (ਲੌਕੀ) ਅਤੇ ਮਿਰਚ ਉੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਆ ਸਕੇ।

ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ 'ਬਸਤੀ ਗਾਰਡਨਜ਼ ਆਫ਼ ਹੋਪ' (Basti Gardens of Hope) ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਹੋ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖੁਦ ਉਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਰਾਘਵ ਦੀ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਕਈ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ, ਮਾਹਿਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਗ੍ਰੋ-ਬੈਗ, ਖਾਦ, ਬੀਜ ਦੇ ਕੇ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਵਰਕ-ਸ਼ਾਪ

'ਬਸਤੀ ਗਾਰਡਨਜ਼ ਆਫ਼ ਹੋਪ' ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜ, ਮਿੱਟੀ, ਖਾਦ ਅਤੇ ਗ੍ਰੋ-ਬੈਗ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਾਗਬਾਨੀ, ਖਾਦ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵਰਕ-ਸ਼ਾਪ ਵੀ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਅੱਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਸਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਗਾਰਡਨਰ (ਮਾਲੀ) ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ।