ਇਹ ਖੋਜ ਚੰਦਰਾ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਰਚਨਾ ਐਕਸਪਲੋਰਰ-2 (CHACE-2) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਬਿਟਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ CME ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਐਕਸੋਸਫੀਅਰ, ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਬਹੁਤ ਪਤਲੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦਾ ਕੁੱਲ ਦਬਾਅ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਗਿਆ।
ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਚੰਦਰ ਆਰਬਿਟਰ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਸੋਲਰ ਕੋਰੋਨਲ ਮਾਸ ਇਜੈਕਸ਼ਨ (CME) ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਖੋਜ ਚੰਦਰਾ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਰਚਨਾ ਐਕਸਪਲੋਰਰ-2 (CHACE-2) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਬਿਟਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ CME ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਐਕਸੋਸਫੀਅਰ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਬਹੁਤ ਪਤਲੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦਾ ਕੁੱਲ ਦਬਾਅ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਗਿਆ।
CHACE-2 ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਹ ਦੇਖਿਆ
ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੌਰਾਨ ਨਿਰਪੱਖ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਅਤੇ ਅਣੂਆਂ (ਸੰਖਿਆ ਘਣਤਾ) ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇਸਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਮਾਡਲਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਵਾਧਾ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਮਾਡਲਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 'ਤੇ CHACE-2 ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ।"
ਇਹ ਮੌਕਾ ਖਾਸ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਨਿਰੀਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 10 ਮਈ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਵੱਲ CMEs ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸੂਰਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਐਕਸੋਸਫੀਅਰ ਵਿੱਚ ਭੱਜ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਦੀ ਘਣਤਾ ਅਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧ ਗਿਆ।
ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਧਾ ਨਿਰੀਖਣ ਸੂਰਜੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੀਮਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਜਿਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀਆਂ ਬਸਤੀਆਂ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਾਰਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਤਿਅੰਤ ਸੂਰਜੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬਦਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਚੰਦਰਮਾ ਅਧਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।