ਸੋਲਰ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਨਾਲ Airbus ਡੋਲਿਆ, ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਅਸਰ? 6,000 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ Inside Story

ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਫਲਾਈਟ-ਕੰਟਰੋਲ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਅਰਬੱਸ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 6,000 A320 ਜੈੱਟਾਂ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਮੁਰੰਮਤ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਅਰਬੱਸ ਨੇ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਆਪਣੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ A320-ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜਾਂਚਾਂ ਅਤੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅਪਡੇਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਵਿਘਨ ਪਿਆ।

ਇਹ ਕਦਮ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਤੀਬਰ ਵਿਸਫੋਟ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਚਾਈ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 6,000 A320-ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ A318, A319, A320 ਅਤੇ A321 ਮਾਡਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਏਅਰਬੱਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਜੈੱਟਬਲੂ ਉਡਾਣ ਦੇ ਔਨਬੋਰਡ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਦਾਰ ਡੇਟਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਚਾਨਕ ਉਚਾਈ ਘੱਟ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲੈਂਡਿੰਗ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਯਾਤਰੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ?

ਇਹ ਖਰਾਬੀ A320 ਮਾਡਲ ਦੇ ਲਿਫਟ ਏਲੇਰੋਨ ਕੰਪਿਊਟਰ (ELAC) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 6,000 ਉਡਾਣਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਾਊਂਡ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 338 ਉਡਾਣਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 270 ਨੂੰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅੱਪਡੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਲਨ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲੀ ਹੈ।

900 ਪੁਰਾਣੇ ਜੈੱਟਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਰੰਮਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਏਅਰਬੱਸ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅੱਪਡੇਟ ਨਾਲ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਵਿਜ਼ ਏਅਰ ਅਤੇ ਈਜ਼ੀਜੈੱਟ ਵਰਗੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਹਾਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅੱਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲਗਭਗ 900 ਪੁਰਾਣੇ ਜੈੱਟਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੱਕ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਿਜਾ ਸਕਦੇ।

ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਰਪ, ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰਾਂ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਏਅਰਵਰਥੀਨੈੱਸ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਹੋਣ ਤੱਕ ਯਾਤਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਫੈਰੀ ਉਡਾਣਾਂ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਯੂਕੇ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਨੇ ਸਿਰਫ ਮਾਮੂਲੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇੜੇ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।

ਉੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਦਮ - ਏਅਰਬੱਸ

ਏਅਰਬੱਸ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਰਿਲੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗਰਾਉਂਡਿੰਗ ਨਾਲ ਦੇਰੀ ਅਤੇ ਰੱਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਦਮ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।

Directorate General of Civil Aviation (DGCA) issues mandatory safety directive for Airbus A318, A319, A320 & A321 aircraft

The notification reads, "Inspection and/or Modification on the following subject is mandatory. Please make necessary amendment in below mentioned Mandatory… pic.twitter.com/3JqbaqG9ws

— ANI (@ANI) November 29, 2025

ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਥਿਤੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਬਾਹਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਨਤ ਫਲਾਈ-ਬਾਈ-ਵਾਇਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉਡਾਣ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਖ਼ਤ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਜਵਾਬ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨੁਕਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਟਲ ਗਿਆ: ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ

ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਮਾਹਿਰ ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਨੇ ਏਐਨਆਈ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੁਕਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਟਲ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਲਿਫਟ ਅਤੇ ਡਾਇਲ-ਟੋਨ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਨੁਕਸ ਕਾਰਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਲੈਵਲਿੰਗ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਰਾਹੀਂ ਉਚਾਈ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।"

ਅਚਾਨਕ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਡਿੱਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਇਲਟ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈਆਂ; ਨਹੀਂ ਤਾਂ, ਕੁਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ।"