Delhi Blast : ਦਿੱਲੀ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਵੱਡਾ ਖ਼ੁਲਾਸਾ, ਮਾਰੂ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਰਤਿਆ TATP

ਵਿਨੀਤ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹੋਏ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਾਤਕ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਟ੍ਰਾਈਐਸੀਟੋਨ ਟ੍ਰਾਈਪਰਆਕਸਾਈਡ (TATP) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਤੱਥ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲਾਵਰ ਮੁਹੰਮਦ ਉਮਰ ਨੇ ਧਮਾਕੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਮੋਨੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਨਾਲ TATP ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।

TATP ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਸਰੋਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਵਿਸਫੋਟਕ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੀ। TATP ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਸੀ ਅਤੇ ਅਮੋਨੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ।

ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਾਹਰ ਹੋਏ ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਉਮਰ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਗਈ ਆਈ-20 ਕਾਰ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਾਹਨਾਂ ਤੋਂ ਅਤੇ ਧਮਾਕੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ 40 ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਰੋਹਿਣੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਟੀਮਾਂ ਵੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਾਰਨ, ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਅਜੇ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਟੀਮ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦੇਵੇਗੀ।

ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, TATP ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਸਥਿਰ ਵਿਸਫੋਟਕ ਹੈ ਜੋ ਹਲਕੇ ਰਗੜ, ਦਬਾਅ, ਜਾਂ ਵਧੇ ਹੋਏ ਤਾਪਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਵਿਕਲਪ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਾਧੂ ਟਰਿੱਗਰ ਡਿਵਾਈਸ ਦੇ ਵਿਸਫੋਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। TATP ਆਪਣੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ੌਕਵੇਵ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਦੀ ਸਾਪੇਖਿਕ ਸੌਖ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸੁਧਾਰੇ ਗਏ ਵਿਸਫੋਟਕ ਡਿਵਾਈਸਾਂ (IEDs) ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ

ਇਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਕਈ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ 2017 ਦੇ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਅਤੇ 2016 ਦੇ ਬ੍ਰਸੇਲਜ਼ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦਿੱਲੀ ਬੰਬ ਧਮਾਕਿਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ TATP ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ PETN ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ

ਪਹਿਲਾਂ, 7 ਸਤੰਬਰ, 2011 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇੜੇ ਹੋਏ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਅਮੋਨੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਅਤੇ PETN ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। PETN ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੈਂਟੈਰੀਥ੍ਰਾਈਟੋਲ ਟੈਟ੍ਰਾਨਾਈਟਰੇਟ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਸਫੋਟਕ ਮਿਸ਼ਰਣ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਫੌਜੀ ਵਿਸਫੋਟਕਾਂ, ਡੈਟੋਨੇਟਰਾਂ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਵਿਸਫੋਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।