ਸਿਗਰਟ ਸਮੇਤ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦ ਹੋਣਗੇ ਮਹਿੰਗੇ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਦੋ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ; ਵਧੇਗਾ ਟੈਕਸ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਕੀ ਸਿਗਰਟ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ (Tax on Tobacco and Pan Masala) 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਵਧ ਜਾਵੇਗਾ? ਕੀ ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਹੋਰ ਮਹਿੰਗੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ? ਇਹ ਸਵਾਲ ਇਸ ਲਈ ਉੱਠ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੈੱਸ (ਉਪਕਰ) ਲਗਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਬਿੱਲ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਹੈ। ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਰਦ ਰੁੱਤ ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ (Excise Duty) ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ ਨਿਰਮਾਣ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੈੱਸ ਲਗਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਦੋ ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਸੈੱਸ, ਤੰਬਾਕੂ ਵਰਗੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਜੀਐੱਸਟੀ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਸੈੱਸ (GST Compensation Cess) ਦੀ ਥਾਂ ਲਵੇਗਾ।

ਕੇਂਦਰੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ (ਸੋਧ) ਬਿੱਲ 2025, ਜੀਐੱਸਟੀ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਸੈੱਸ ਦੀ ਥਾਂ ਲਵੇਗਾ, ਜੋ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਗਰਟ, ਚਬਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤੰਬਾਕੂ, ਸਿਗਾਰ, ਹੁੱਕਾ, ਜ਼ਰਦਾ ਅਤੇ ਸੁਗੰਧਿਤ ਤੰਬਾਕੂ ਵਰਗੇ ਸਾਰੇ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰ ਕਿਉਂ ਲਿਆਈ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ

ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਬਿੱਲ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ "ਜੀਐੱਸਟੀ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਸੈੱਸ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ ਦੀ ਦਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜਕੋਸ਼ੀ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।"

ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੈੱਸ ਬਿੱਲ 2025, ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ ਵਰਗੀਆਂ ਖਾਸ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ 'ਤੇ ਸੈੱਸ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ ਵਰਗੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਵਸਤੂਆਂ 'ਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ 28 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਐੱਸਟੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਸੈੱਸ ਵੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।

ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਦਰਾਂ?

ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਸੈੱਸ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ 'ਤੇ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਐੱਸਟੀ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ (Excise Duty) ਲੱਗੇਗਾ। ਜਦਕਿ ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ 'ਤੇ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਐੱਸਟੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੈੱਸ ਲੱਗੇਗਾ। ਕੇਂਦਰੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਸਿਗਾਰ/ਚੁਰੂਟ/ਸਿਗਰੇਟ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ 1,000 ਸਟਿੱਕਾਂ 'ਤੇ 5,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 11,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਨਿਰਮਿਤ ਤੰਬਾਕੂ 'ਤੇ 60-70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਨਿਕੋਟੀਨ ਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ (Inhaling Products) 'ਤੇ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਲਕ ਸੋਧ ਬਿੱਲ, 2025 ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੈੱਸ ਬਿੱਲ, 2025 ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਗੇ ਕਿ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਸੈੱਸ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ ਵਰਗੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਵਸਤੂਆਂ 'ਤੇ ਕਰ ਦੀ ਦਰ ਸਮਾਨ ਬਣੀ ਰਹੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਿਗਰਟ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਵਧੇਗਾ, ਇਸ 'ਤੇ ਫਿਲਹਾਲ ਕੋਈ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।