ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਤੱਖ ਟੈਕਸ ਬੋਰਡ (CBDT) ਨੇ AY 2023-24 ਲਈ ਨਵਾਂ ITR ਫਾਰਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਫਾਰਮ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ (ITR File) ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਾਰਮ 16 ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ : ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਤੱਖ ਟੈਕਸ ਬੋਰਡ (CBDT) ਨੇ AY 2023-24 ਲਈ ਨਵਾਂ ITR ਫਾਰਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਫਾਰਮ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਈਟੀਆਰ ਫਾਈਲ (ITR File) ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਾਰਮ 16 ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। TDS ਲਈ ਫਾਰਮ 16 ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਸੇ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਫਾਰਮ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ITR ਫਾਈਲ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਇਸ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਉਂ ਹੈ।
ਫਾਰਮ 16 ਕੀ ਹੈ? (What is form 16?)
ਫਾਰਮ 16 ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਪੱਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ TDS ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਫਾਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਸਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋ ਰੂਪਾਂ 16A ਅਤੇ 16B ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
16A ਅਤੇ 16B ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰ
TDS ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਾਰਮ 16 ਵਿੱਚ ਦੋ ਭਾਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ - 16A ਅਤੇ 16B। ਫਾਰਮ 16A ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲਕ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਵੇਰਵੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਨ ਅਤੇ TAN ਵਰਗੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਲਕ ਦਾ ਨਾਮ ਅਤੇ ਪਤਾ, ਮਾਲਕ ਦਾ TAN ਅਤੇ PAN, ਕਰਮਚਾਰੀ ਦਾ PAN, ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟੈਕਸ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਤਿਮਾਹੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਕਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਫਾਰਮ 16ਬੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀਆਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਸਾਲਾਨਾ ਰਿਟਰਨ ਭਰਨ ਸਮੇਂ ਇਸ ਫਾਰਮ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਭਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਫਾਰਮ 16 ਕਿਸ ਦੁਆਰਾ ਭਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਰੇਕ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਦੀ ਆਮਦਨ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦਾਇਰੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਫਾਰਮ 16 ਭਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਿਹੜੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਸ ਟੈਕਸ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਫਾਰਮ ਭਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੰਪਨੀ ਅਜਿਹੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਫਾਰਮ 16 ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਬੰਦ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, 2.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਵੀਂ ਟੈਕਸ ਵਿਵਸਥਾ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਫਾਰਮ 16 ਕਿਵੇਂ ਲੈਣਾ ਹੈ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਾਰਮ 16 ਲੈਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਡਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰਦਾਤਾ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਹ ਫਾਰਮ ਭਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ
ਫਾਰਮ 16 ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਕੰਪਨੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਫਾਰਮ ਭਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਟੀਡੀਐੱਸ ਦੇ ਪੈਸੇ ਟੈਕਸ ਵਜੋਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।