ਸੜ੍ਹਕਾਂ 'ਤੇ ਤੁਰ ਰਹੇ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਕੰਮ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ

ਆਰ. ਸਿੰਘ, ਪੰਜਾਬੀ ਜਾਗਰਣ, ਪਠਾਨਕੋਟ : ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨਾਲ ਕਈ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਕਈ ਲੋਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਹੱਥ ਧੋਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਰਾਈਡਿੰਗ ਕਰਨ ਗਏ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਇਕ ਰਾਜਵੀਰ ਜਵੰਦਾ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਬੱਦੀ ਨਜ਼ਦੀਕ ਇੱਕ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਅਵਾਰਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ’ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਗਾਇਕ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਅਵਾਰਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਕੰਮ, ਜੋ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਨਾ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਠੇਕੇਦਾਰ ਦਾ ਅਜੇ ਵੀ ਨਿਗਮ ਵੱਲ 10,000 ਰੁਪਏ ਬਕਾਇਆ ਹੈ। ਨਿਗਮ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੇ ਪਸ਼ੂ ਚੁੱਕਣਾ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ 14 ਅਵਾਰਾ ਜਾਨਵਰ ਫੜੇ ਗਏ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ 50 ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਨਿਗਮ ਤੋਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਲਈ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਹ 6.5 ਮਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਬਕਾਇਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਧਿਆਨਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 15 ਜੁਲਾਈ, 2023 ਨੂੰ 5.78 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਟੈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਐਫ ਐਂਡ ਸੀ ਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੱਕ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਲੰਬਿਤ ਰਹੀ। ਇਹ ਟੈਂਡਰ 20 ਨਵੰਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਨਵਰ ਲੱਗਭੱਗ 960 ਰੁਪਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਿਗਮ ਨੇ 600 ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਟੈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। 20 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 31 ਮਾਰਚ ਤੱਕ, ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ। ਨਿਗਮ ਨੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੂੰ ਫੜੇ ਗਏ ਹਰੇਕ ਜਾਨਵਰ ਲਈ 500 ਰੁਪਏ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਪਰ ਭੁਗਤਾਨ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਕੰਮ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਠੇਕੇਦਾਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੁਨੀਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 10,000 ਰੁਪਏ ਅਜੇ ਵੀ ਬਕਾਇਆ ਹੈ ਪਰ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਕੰਮ ਹੁਣ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੜੇ ਗਏ ਹਨ। ਨਿਗਮ ਦੇ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਐਸਡੀਓ ਪੰਕਜ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੇ ਚੁੱਕਣ ਦਾ ਕੰਮ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ----------- -ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 3.66 ਕਰੋੜ ਗਊ ਸੈੱਸ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗਊ ਸੈੱਸ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ 3 ਕਰੋੜ 66 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ 2021-22 ਵਿੱਚ 149.02 ਲੱਖ ਰੁਪਏ, 2022-23 ਵਿੱਚ 94.80 ਲੱਖ ਰੁਪਏ, 2023-24 ਵਿੱਚ 67.94 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਅਤੇ 2024-25 ਵਿੱਚ 54.60 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਵਾਰਾ ਜਾਨਵਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੇ ਅਤੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ---------- ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸੱਤ - ਅੱਠ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਫੰਡ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ - ਮਨਮਹੇਸ਼ ਬਿੱਲਾ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਅਵਾਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਣਾ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਗਊਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਨਮਹੇਸ਼ ਬਿੱਲਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਿਗਮ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ ਤੋਂ ਅੱਠ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਚਾਰੇ ਦਾ ਬਿੱਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 60 ਤੋਂ 65 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਚਾਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਡੇਅਰੀਵਾਲ ਵਿਖੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਕੱਲ੍ਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਭਰੋਸੇ ’ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੈਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਚਾਰੇ ਦਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। -------- -ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਨਹੀਂ ਪਾਏ ਹਨ ਰਿਫਲੈਕਟਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲਾਮੀਨੀ, ਮਿਸ਼ਨ ਰੋਡ, ਲਿੰਕ ਰੋਡ, ਨਿਊ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸਿੰਗਾਂ ਵਾਲੇ ਦਸ ਤੋਂ ਬਾਰਾਂ ਸਾਨ੍ਹ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪਟੇਲ ਚੌਕ ਤੋਂ ਸੈਲੀ ਰੋਡ ’ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਾਦਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਵਾਰਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਰਿਫਲੈਕਟਰ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੱਧਮ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗਣ ਕਾਰਣ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।