ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ SIR ਹੋਣ 'ਤੇ ਹਟ ਜਾਣਗੇ 15 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ, ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸ਼ਾਮਲ?
ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ SIR ਦੌਰਾਨ, ਲਗਭਗ ਦਸ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ, ਤਬਾਦਲੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਦੋ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਵੀ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
Posted By Jagjit Singh
Publish Date: Tue, 16 Sep 2025 07:58 PM (IST)
Updated Date: Tue, 16 Sep 2025 08:02 PM (IST)
ਅਰਵਿੰਦ ਪਾਂਡੇ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਐਸਆਈਆਰ ਵਿੱਚ 65 ਲੱਖ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਠੋਸ ਚੁਣੌਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਐਸਆਈਆਰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲਗਪਗ 15 ਕਰੋੜ ਅਜਿਹੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਾਂ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਈਪੀਆਈਸੀ ਹਨ ਜਾਂ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ SIR ਦੌਰਾਨ, ਲਗਪਗ ਦਸ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ, ਤਬਾਦਲੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਦੋ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਵੀ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਵੋਟਰ ਹਨ?
ਇਸ ਵੇਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 100 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਹਨ। ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਲਈ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਐਸਆਈਆਰ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਯਾਨੀ 2003 ਤੋਂ 2005 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਿਹਾਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਿਹਾਰ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ। ਜਿੱਥੇ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਮ੍ਰਿਤਕ, ਤਬਾਦਲੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਦੋ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਕੇਰਲ, ਓਡੀਸ਼ਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਿਹਾਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਤਬਾਦਲਾ ਅਤੇ ਘੁਸਪੈਠ ਦੋਵੇਂ ਹਨ।
ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿੰਨੀ ਸੀ?
ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, SIR ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 7.89 ਕਰੋੜ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਲ 7.24 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਫਟ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਮਿਲੀ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 65 ਲੱਖ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੱਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਡਰਾਫਟ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦਾਅਵਿਆਂ ਅਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾਅਵੇ ਅਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਸਿਰਫ ਨਾਮ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਡਰਾਫਟ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਰ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਗਪਗ ਦਸ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਮੌਜੂਦਾ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਥਿਤੀ 30 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋਵੇਗੀ।
ਫਿਰ ਵੋਟਿੰਗ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਉਛਾਲ ਆਵੇਗਾ
ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ SIR ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਇਸਦਾ ਵੋਟਿੰਗ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ 'ਤੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਪਗ 15 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਵੋਟਿੰਗ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ ਦਸ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, 2024 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 100 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਨਾਲ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਲਗਪਗ 66 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਚੋਣਾਂ 85 ਕਰੋੜ ਵੋਟਰਾਂ ਨਾਲ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਲਗਪਗ 77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਵੇਗੀ।