GST ਦਰਾਂ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸਸਤਾ ਤੇ ਕੀ ਮਹਿੰਗਾ? 10 ਪੁਆਇੰਟਾਂ 'ਚ ਮਿਲੇਗਾ ਹਰੇਕ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ
ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਜੀਐਸਟੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਆਮ ਆਦਮੀ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੈਂਕੜੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਸਤੀਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ
Posted By alisha
Publish Date: Thu, 04 Sep 2025 10:56 AM (IST)
Updated Date: Thu, 04 Sep 2025 11:05 AM (IST)
ਡਿਜੀਟਲ ਡੈਸਕ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਜੀਐਸਟੀ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਆਮ ਆਦਮੀ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੈਂਕੜੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਸਤੀਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਹੁਣ ਜੀਐਸਟੀ ਦੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਦਰਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਪੰਜ ਅਤੇ 18 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ। ਜੀਐਸਟੀ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ ਰੋਟੀ, ਪਰਾਠਾ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਏਸੀ ਅਤੇ ਕਾਰ ਤੱਕ ਸਭ ਕੁਝ ਸਸਤਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ 'ਤੇ 18 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਐਸਟੀ ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਨਵੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ 350 ਸੀਸੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਰਾਂ, ਤਿੰਨ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਬਾਈਕਾਂ 'ਤੇ ਹੁਣ 28 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਬਜਾਏ 18 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੀਐਸਟੀ ਲੱਗੇਗਾ। ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਟਾਇਰਾਂ 'ਤੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ। 1500 ਸੀਸੀ ਜਾਂ ਚਾਰ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀਆਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਕਾਰਾਂ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟ ਵਰਗੀਆਂ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਲਗਜ਼ਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਈ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਨਵਾਂ ਸਲੈਬ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ, ਗੁਟਖਾ, ਸਿਗਰਟ, ਜ਼ਰਦਾ ਅਤੇ ਬੀੜੀ ਵਰਗੇ ਚਬਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਦਰਾਂ 22 ਸਤੰਬਰ, ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਕਈ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਵੀ ਬਦਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੋਟਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਹੁਣ ਸਸਤਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। GST ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਦੇ GST ਮਾਲੀਏ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ 47,700 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮੀ ਆਉਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
ਸਵਾਲ- ਨਵੀਆਂ GST ਦਰਾਂ ਕਦੋਂ ਬਦਲਣਗੀਆਂ
ਜਵਾਬ- ਨਵੀਆਂ GST ਦਰਾਂ 22 ਸਤੰਬਰ 2025 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਗਰਟਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਦਰਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੂਚਿਤ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਸਵਾਲ- ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ GST ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ
ਉੱਤਰ- ਸਾਰੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ 5% ਦੀ ਰਿਆਇਤੀ GST ਦਰ ਲਾਗੂ ਹੈ, ਸਿਵਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ (ਮੈਡੀਸਨ GST) ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੀਰੋ ਦਰ ਲਾਗੂ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਵਧਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਜ਼ੀਰੋ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ GST ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸਵਾਲ- ਸੁੰਦਰਤਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਜਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ 'ਤੇ GST ਦਰ ਕੀ ਹੈ
ਜਵਾਬ- ਸਿਹਤ ਕਲੱਬਾਂ, ਸੈਲੂਨਾਂ, ਨਾਈਆਂ, ਫਿਟਨੈਸ ਸੈਂਟਰਾਂ ਅਤੇ ਯੋਗਾ ਸੇਵਾਵਾਂ 'ਤੇ ਹੁਣ ਇਨਪੁਟ ਟੈਕਸ ਕ੍ਰੈਡਿਟ (ITC) ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ 5% ਦੀ GST ਦਰ ਵਸੂਲੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ 18% ਸੀ।
ਸਵਾਲ- ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਨਵੀਂ GST ਦਰ ਕੀ ਹੈ
ਜਵਾਬ- ਸਾਰੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਰਾਂ (ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ GST ਦਰ) 'ਤੇ GST ਦਰ 28% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 18% ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ 1200 cc ਤੱਕ ਇੰਜਣ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ 4000 mm ਤੱਕ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਪੈਟਰੋਲ, LPG ਜਾਂ CNG ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ 1500 cc ਤੱਕ ਇੰਜਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੀਆਂ ਡੀਜ਼ਲ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ 4000 mm ਤੱਕ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਡੀਜ਼ਲ ਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਸਵਾਲ- ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ 'ਤੇ GST ਦਰ ਕਿਉਂ ਘਟਾਈ ਗਈ ਹੈ
ਉੱਤਰ- ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਲਈ ਸਪ੍ਰਿੰਕਲਰ, ਤੁਪਕਾ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਵਾਢੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ 'ਤੇ GST ਦਰ (ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦ GST ਦਰ) 12% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 5% ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਵਾਲ- ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਤੇ ਟੀਵੀ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਦਰਾਂ ਕੀ ਹੋਣਗੀਆਂ
ਉੱਤਰ- ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਡਿਸ਼ਵਾਸ਼ਰ 'ਤੇ GST 28% ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 18% ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਮਾਨੀਟਰ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੋਣ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਸਮਾਨ 18% ਟੈਕਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਣਗੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਵਾਲੇ ਟੀਵੀ ਅਤੇ ਮਾਨੀਟਰ ਪਹਿਲਾਂ 28% ਟੈਕਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਨ।
ਸਵਾਲ- ਹੋਟਲਾਂ 'ਤੇ GST ਦਰ ਕੀ ਹੈ
ਉੱਤਰ- ਹੋਟਲ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਸਪਲਾਈ ਦਾ ਮੁੱਲ 7500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਤੱਕ ਹੈ 'ਤੇ ITC ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ 5% ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ 18% ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
ਸਵਾਲ- ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ, ਕੈਸੀਨੋ, ਜੂਆ ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ 'ਤੇ ਨਵੀਂ GST ਦਰ ਕੀ ਹੈ
ਜਵਾਬ- 40% ਦੀ ਨਵੀਂ GST ਦਰ ਸਾਰੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਾਰਵਾਈਯੋਗ ਦਾਅਵਿਆਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ (ਔਨਲਾਈਨ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ GST), ਕੈਸੀਨੋ, ਜੂਆ, ਘੋੜ ਦੌੜ, ਲਾਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਪੈਸੇ ਦੀ ਗੇਮਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਸਵਾਲ- ਐਨਕਾਂ ਤੇ ਐਨਕਾਂ 'ਤੇ GST ਦਰ ਕੀ ਹੈ
ਉੱਤਰ- ਨਜ਼ਰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਐਨਕਾਂ ਅਤੇ ਐਨਕਾਂ 'ਤੇ ਹੁਣ 5% GST ਲੱਗੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਐਨਕਾਂ 'ਤੇ 18% ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ।