ਜੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਬੰਦ ਹੋਇਆ ਤਾਂ...ਟਰੰਪ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਕੀ ਭਾਰਤ ਸੱਚਮੁੱਚ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਛੱਡ ਦੇਵੇਗਾ?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਨਵੇਂ ਦਾਅਵੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਦਾਅਵਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਤੋਂ ਭਰੋਸਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਲ ਜਾਂ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੈ।

ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕੀ ਭਾਰਤ ਸੱਚਮੁੱਚ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਛੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਆਓ ਇਸ ਜਵਾਬ ਦੀ ਜਾਂਚ ਅੰਕੜਿਆਂ, ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾਲ ਕਰੀਏ।

ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਤੇਲ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ

ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਖਪਤਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਲਗਪਗ 87% ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤੇਲ ਮੱਧ ਪੂਰਬ (ਇਰਾਕ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਯੂਏਈ) ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ 2022 ਵਿੱਚ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਮਿਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ।

2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁੱਲ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦਾ ਰੂਸ ਕਦੇ ਸਿਰਫ 1.7% ਸੀ। ਹੁਣ 2024-25 ਤੱਕ ਇਹ ਲਗਪਗ 40% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਕਿਉਂ ਹੈ ਜ਼ਰੂਰੀ

ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਸਤਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਰਿਫਾਇਨਰੀਆਂ (ਜਿੱਥੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਤੋਂ ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਜੈੱਟ ਫਿਊਲ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਮੱਧਮ ਡਿਸਟਿਲੇਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਉਸੇ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਾਲਣ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਮਹਿੰਗਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਪਵੇਗਾ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਾਲਾਨਾ $3 ਤੋਂ $5 ਬਿਲੀਅਨ ਦਾ ਵਾਧੂ ਖਰਚਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਕਿਉਂ ਅਚਾਨਕ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਸਕਦਾ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਆਯਾਤ

ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਆਰਡਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕੱਲ੍ਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ 4 ਤੋਂ 6 ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆ ਰਿਹਾ ਤੇਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਵੇਂ ਅੱਜ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਵੰਬਰ ਜਾਂ ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਸੱਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਰਿਫਾਇਨਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਈਂਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਜੇ ਵੀ ਰੂਸੀ ਤੇਲ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਛੋਟ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ (ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ 20 ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਹੁਣ ਲਗਭਗ 4-5 ਡਾਲਰ), ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸੌਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਉਂ ਹੈ ਤਣਾਅ

ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲ) ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੂਸ ਨੂੰ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ 50% ਤੱਕ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 25% ਜੁਰਮਾਨਾ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕੀ ਤੇਲ ਨਾਲ ਕੰਮ ਚਲਾ ਸਕਦੈ

ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। 2025 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਲਗਪਗ 310,000 ਬੈਰਲ ਅਮਰੀਕੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ 500,000 ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਤੱਕ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਤੇਲ ਦੇ ਹਲਕੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਡੀਜ਼ਲ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਧਿਆਨ ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਜੈੱਟ ਫਿਊਲ 'ਤੇ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਤੇਲ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਆਵਾਜਾਈ ਲਾਗਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਤੇਲ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਜੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇਲ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?

ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ $100 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਧੇਗੀ

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾਉਣੀਆਂ ਪੈ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਕੰਟਰੋਲ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਤੋਂ ਕਿਫਾਇਤੀ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਅਮਰੀਕਾ, ਅਫਰੀਕਾ ਜਾਂ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੇ ਤੇਲ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਰੂਸ ਜਿੰਨਾ ਸਸਤਾ ਅਤੇ ਰਿਫਾਇਨਰੀ-ਅਨੁਕੂਲ ਤੇਲ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ ਟਰੰਪ ਦਾ ਬਿਆਨ ਹਕੀਕਤ ਨਾਲੋਂ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਿਆਨ ਵਰਗਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਨੀਤੀ ਹਮੇਸ਼ਾ 'ਭਾਰਤ-ਪਹਿਲਾਂ' ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਰਹੇਗੀ!