ਏਜੰਸੀ, ਅੰਕਾਰਾ : ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ (ਤੁਰਕੀ ਭੂਚਾਲ) 'ਚ ਲੋਕ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਗੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤ ਨੇ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ 7.8 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਹਿੱਲ ਗਏ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ 7.6 ਅਤੇ 6.0 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਦੋ ਹੋਰ ਭੂਚਾਲ ਵੀ ਆਏ। ਇਸ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ 4300 ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 2,316 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ 1,999 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਸੈਂਕੜੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਹਿ ਗਈਆਂ। ਲੋਕ ਬਚਣ ਲਈ ਬਰਫੀਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਬਾਹੀ ਦੱਖਣੀ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਚਾਅ ਕਰਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਮਲਬੇ ਹੇਠ ਦੱਬੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਮਲਬੇ ਹੇਠ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 1939 ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 7.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 32 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।
ਸਵੇਰ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਗਾਜ਼ੀਅਨਟੇਪ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਨੂਰਦਾਗੀ ਤੋਂ 23 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 7 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੋਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਅਨਾਦੋਲੂ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੇਸੇਪ ਤੈਯਪ ਏਰਦੋਗਨ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 12 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਿਆ ਰਹੇਗਾ।
🚨#BREAKING: Powerful 7.8 magnitude earthquake hits in southern Turkey
A destructive Magnitude 7.8 earthquake just struck southern Turkey near Gaziantep that has caused extensive damage with Reports of multiple people trapped in collapsed buildings pic.twitter.com/dICGsAhUf3
— R A W S A L E R T S (@rawsalerts) February 6, 2023
ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਵਾਇਰਲ
ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਤੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਲੇਬਨਾਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਰੀਬ 40 ਸੈਕਿੰਡ ਤੱਕ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੇਰੂਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ ਹਾਲਾਤਾਂ 'ਚ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਲੋਕ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਿਖਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਦੇ ਇੱਕ ਖੋਜਕਰਤਾ, ਫਰੈਂਕ ਹੂਗਰਬੀਟਸ ਨੇ 3 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 7.5 ਤੀਬਰਤਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਹੋਈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ 78 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੂਚਾਲ ਆਏ।
ਤੁਰਕੀ 'ਚ ਕਿਉਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹਿੱਲਦੀ ਹੈ ਧਰਤੀ?
ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅਕਸਰ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਹਨ। ਅੱਠ ਕਰੋੜ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਚਾਰ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਪਲੇਟ ਹਿੱਲਦੀ ਹੈ, ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਐਨਾਟੋਲੀਅਨ ਪਲੇਟ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ, ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਨ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਅਰਬੀ ਪਲੇਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਪਲੇਟਾਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਾਰਾ ਤੁਰਕੀ ਹਿੱਲਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਆਫ਼ਤ ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਹੀ, 33,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੂਚਾਲ ਆਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 322 ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ।
ਇਸ ਲਈ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਭੂਚਾਲ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬਾਗੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਕਾਰਨ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਇਸ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਪਾਇਆ।
ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ
14 ਅਗਸਤ, 2021: ਹੈਤੀ ਵਿੱਚ 7.2 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। 2,200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 13,000 ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ।
28 ਸਤੰਬਰ 2018: ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸੁਲਾਵੇਸੀ ਟਾਪੂ 'ਤੇ 7.5 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ ਅਤੇ 4,300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।
25 ਅਪ੍ਰੈਲ 2015: ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ 7.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ। ਤਕਰੀਬਨ 9,000 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ 80 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
11 ਮਾਰਚ, 2011: ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ 9.0 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ। ਇਸ 'ਚ ਕਰੀਬ 15,690 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ 5,700 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਸਨ।
13 ਜਨਵਰੀ 2010: ਹੈਤੀ ਵਿੱਚ 7.0 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੋਰਟ-ਓ-ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 316,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 80,000 ਇਮਾਰਤਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈਆਂ।
12 ਮਈ, 2008: ਚੀਨ ਦੇ ਸਿਚੁਆਨ ਸੂਬੇ ਵਿਚ 7.8 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 87,600 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।
ਦਸੰਬਰ 26, 2004: ਸੁਮਾਤਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ 9.15 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਸੁਨਾਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਥਾਈਲੈਂਡ, ਭਾਰਤ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ। ਇਸ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2,30,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
8 ਅਕਤੂਬਰ 2005: ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 7.6 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 73,000 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਵੀ 1,244 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
26 ਦਸੰਬਰ 2003: ਈਰਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਕੇਰਮਾਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 6.6 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਬਾਮ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ 31,000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
Posted By: Jaswinder Duhra
Copyright © 2023 Jagran Prakashan Limited.