ਆਓ! ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਗੂ ਚੁਣੀਏ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ 'ਚੋਂ ਤਨਖਾਹ, ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਭੱਤਾ ਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਹਲਫ਼ਨਾਮਾ ਦੇਵੇ।

ਅਕਸਰ ਬੱਚੇ ਉਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰਦਿਆਂ ਵੇਖਦੇ ਹਨ। ਅਸਾਮ 'ਚ ਜਦੋਂ ਮੈਂ 2 ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇਕੱਲੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਿਤਾ ਜੀ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕੁਝ ਮੁਰਗੇ, ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਆਏ ਸਨ।

ਮੈਂ ਮਟੌਰ, ਸੈਕਟਰ 70, ਮੋਹਾਲੀ ਦਾ ਜਨਤਕ ਪਾਰਕ ਬੋਲ ਰਿਹਾਂ। ਮੇਰਾ ਰਕਬਾ ਸੁੱਖ ਨਾਲ ਬੜਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ-ਡੁੱਲਾ ਤੇ ਕੀਮਤੀ ਐ।

ਫ਼ੌਜੀ ਮਿੰਦਾ ਬੋਲਿਆ ''ਏਥੇ ਤਾਂ ਇਹੀ ਹਾਲ ਚੱਲੀ ਜਾਣਾ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਗ਼ਲਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਚਲੀ ਗਈ ਹੈ।'' ਏਨੇ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਤੁਰ ਗਏ।

ਬੱਚੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਰੂਪ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਹੀ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ 'ਬੱਚੇ ਮਨ ਕੇ ਸੱਚੇ'। ਸਮਾਜ ਦਾ ਜੇ ਕੋਈ ਵਰਗ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ ਜਾਂ ਮਨ- ਤਨ ਤੋਂ ਸੱਚਾ-ਸੁੱਚਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਹਨ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ।

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੰਗਰੂਰ 28 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ 78 ਵਰ੍ਹੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਹਿਜ਼ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪਰਿਵਾਰ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੇ ਸੱਜਣਾਂ-ਸਨੇਹੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ।

ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਦੂ ਤੇ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇੰਦੂ ਨੇ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਹਾਨ ਭੂਮੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹਰ ਯੁੱਗ 'ਚ ਅਜਿਹੇ ਯੁੱਗਪੁਰਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬਲਕਿ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਅਸੀਂ ਜਦ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਪੁੱਛਦੇ ਹਾਂ ਕਿ 'ਕੀ ਹਾਲ-ਚਾਲ ਹੈ' ਜਾਂ 'ਕੀ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ'।

ਉੱਤਰ-ਪੂਰਵ ਵਿਚ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤਰਮੀਮ ਬਿੱਲ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ ਇਸ ਬਿੱਲ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ।

ਸੰਨ 1993 'ਚ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਸੰਤੋਸ਼ੀ ਦੀ ਫਿਲਮ ਦਾਮਿਨੀ ਆਈ ਸੀ ਜਿਸ 'ਚ ਦਾਮਿਨੀ ਆਪਣੇ ਦਿਓਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੀ ਹੀ ਨੌਕਰਾਣੀ ਨਾਲ ਜਬਰ-ਜਨਾਹ ਕਰਦਿਆਂ ਵੇਖ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।

ਅੰਤਰਝਾਤ ਮਾਰ ਕੇ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਮਜ਼ਹਬ ਦੇ ਪੱਕੇ ਬਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਜੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਵੀ ਪੱਕੇ ਹੋ ਜਾਈਏ ਤਾਂ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ ।

ਜ਼ਿਮੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਹਿੰਗੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਖ਼ਰੀਦਣ ਦੇ ਮਸ਼ਵਰੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਬਹੁ-ਗਿਣਤੀ ਨਿਮਨ ਕਿਸਾਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਵੱਡੇ ਟਰੈਕਟਰ ਖ਼ਰੀਦਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ।

ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਪੱਡਾ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਦਸੰਬਰ 1944 ਨੂੰ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਮਸਤਾਨਾ ਦੇ ਘਰ ਪਿੰਡ ਲੱਖਣਕੇ ਪੱਡਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਅਠਵੰਜਾ ਸਾਲ ਉਮਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੇਵਾਕਾਲ ਵਿਚ ਇਕ-ਇਕ ਸਾਲ ਦਾ (ਦੋ ਸਾਲ ਤਕ) ਵਾਧਾ ਕਰ ਕੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਧੱਕਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਟੀਚਰਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਪੋਸਟਾਂ ਭਰਨ ਵਿਚ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਕਰਨੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਰਹੀ ਹੈ।

ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਾਹਰ ਸਰਕਾਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਦਬਾਅ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਔਸਤ ਭਾਰਤੀ ਖ਼ਪਤਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਖ਼ਰਚ ਵਿਚ ਕਮੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਦਸ ਪੰਦਰਾਂ ਮਿੰਟ ਘਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਘੰਟੀ ਮਾਰਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਵਿਚ ਦੇਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਘਰੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ।

ਮੈਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਦੇ ਕੇ ਘਰ ਆ ਗਿਆ। ਰਸਤੇ 'ਚ ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰਮੇਲ ਮਡਾਹੜ ਸੱਚੀਂ ਤੁਰ ਗਿਆ ਪਰ ਜਦ ਮੈਂ ਘਰ ਆ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਫੋਲੇ ਤਾਂ ਸਭ ਸੱਚ ਹੋ ਗਿਆ।

ਕਦੇ ਵਕਤ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਗ਼ੌਰ ਕਰਨਾ ਕਿ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜੀਆਂ ਨਾਲ ਗੁਜ਼ਾਰਦੇ ਹਾਂ? ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡਾ ਆਪਸ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ (ਐੱਨਸੀਪੀ) ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਜੇ ਕੁਝ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹੀ ਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਗਠਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਫਿਰ ਕੋਈ ਖਿਚੜੀ ਪੱਕ ਰਹੀ ਹੈ।