ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਜ ਇਸ ਐਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਜਗਤ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਵੱਡੀ ਤੇ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਏਗਾ ਅਤੇ ਨਵੀਂ-ਨਵੀਂ ਵਿੱਦਿਅਕ ਤੇ ਰੋਚਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਤਕ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏਗਾ।

ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਹਰੇਕ 40-50 ਮਿੰਟ ਦੇ ਫ਼ਰਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 5 ਤੋਂ 10 ਮਿੰਟ ਤਕ ਦੀ ਬੇ੍ਰਕ ਦਿਉ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਜੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਟੀਵੀ ਆਦਿ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀ ਖ਼ੁਦ ਲਈ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫ਼ੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਣ ਦਾ ਇਕ ਉਦੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਉਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਪਾਇਲਟ ਮੁਸਾਫ਼ਰ ਨੂੰ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਟੀਚੇ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਿਨਾਂ ਟੀਚਿਆਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਖੜੋਤ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਰੰਗ-ਬਰੰਗੇ, ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਆਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤੰਗਾਂ ਨਾਲ ਸਜ ਚੱੁਕੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਈ ਵੀ ਪਤੰਗ ਉਡਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਉਡਾਉਣ ਲਈ ਜੇ ਚਾਇਨਾ ਡੋਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਜਾਓ। ਇਹ ਡੋਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਆਪਣੇ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ

ਪੂਰਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਰਾਜਪਥ ਵਿਖੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਾਹਮਣੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੁਖੀ ਕੋਈ ਰਾਜਾ ਜਾਂ ਰਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਹੋਵੇਗਾ।

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਹਰ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਇਹ ਇੱਛਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣੇ। ਇਹ ਇੱਛਾ ਹੋਣੀ ਵੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਇੱਛਾ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵਾਸਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਨਾ ਤੇ ਅਪਣਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ’ਚ ਅਨੇਕਾਂ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ’ਚ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੱਖਾਂ ਟਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ਵਾਲੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੂੜੇ ’ਚ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਸਾਡੀ ਕੀ ਕੀਮਤ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਡੇ ਚਰਿੱਤਰ ’ਤੇ ਹੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸਾ ਇੰਨਾ ਕਾਬਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਕੀਮਤ ਵਧਾ ਸਕੇ ਜਾਂ ਘਟਾ ਸਕੇ। ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਿ੍ਰਸਕਾਰ ਦਾ ਪਾਤਰ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਬੇਈਮਾਨ ਕਹਿਣ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਅਜਿਹੇ ਮਿਲਣਗੇ, ਜੋ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਰੁਕ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਾਦ-ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਰੁਕਦੇ ਹੋ, ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਨਾ-ਇਨਸਾਫੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਸਗੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋ।

ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਤੇ ਸਤਰੰਗੇ ਖ਼ਾਬ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਸਿਰਫ਼ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਿਹਨਤ ਲਈ ਹਿੰਮਤ ਜੁਟਾਉਣੀ ਸੋਨੇ ’ਤੇ ਸੁਹਾਗੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੰਘਰਸ਼ ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਹੌਸਲੇ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ ਹੀ ਮਨਚਾਹਿਆ ਫਲ ਪਾਉਣ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਨਵੇਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਸ਼ੁੱਭ ਸ਼ਗਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਬਾਲ ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਕਹਾਣੀ ਬਹੁਤ ਲਿਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਾਲ ਨਾਟਕ ਤੇ ਨਾਵਲ ’ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਯੁੱਗ ਨਾਲ ਪੈਰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਖ਼ਾਸ ਵਿਧੀਆਂ ਇਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਮੋੜ ’ਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਚਾਹੇ ਸਕੂਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਗੁਣਾਂ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ, ਸੱਭਿਅਕ ਵਿਹਾਰ, ਉੱਤਮ ਵਿਚਾਰ, ਹਲੀਮੀ ਭਰੇ ਬੋਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਅਕਸਰ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਘਰਾਂ 'ਚ ਊਰਜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ ਵਰਤੋਂ 'ਚ ਲਿਆ ਕੇ ਅਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਊਰਜਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਸਗੋਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਣ 'ਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਕਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਵਿੰਗੀਆਂ-ਟੇਢੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ਲਈ ਸਭ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਕਹਿ ਕੇ ਵੇਖਣਾ, ਅਗਲੇ ਹੀ ਦੇਖਣਾ ਹੋਰ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੋਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਜੇ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਚਾਅ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਇਕ ਦਿਨ ਸਮਝ ਆਉਣਯੋਗ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਨੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਗੀਆਂ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੀ ਹਿੱਕ ਲਿਤਾੜ ਕੇ ਸਫਲਤਾ ਦੇ ਅੰਬਰ ਦੀ ਪਰਵਾਜ਼ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਸਦਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਲਈ ਵੰਗਾਰ ਬਣ ਕੇ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਨੰਨ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਬਾਲਕ ਹੈ ਜਸ਼ਨਦੀਪ ਸਿੰਘ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਭਲਾਈ ਦੇ ਚਾਨਣ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕਿਰਤ ਕਰਨ, ਨਾਮ ਜੱਪਣ ਤੇ ਵੰਡ ਛਕਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਸਭ ਧਰਮਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਕੇਵਲ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।

ਐੱਲਈਡੀ ਬਲਬ ਇਨਪੁੱਟ ਡਾਟਾ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਝਿਲਮਿਲਾਹਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫੋਟੋਡੈਕਟਰਾਂ (ਫੋਟੋਰਿਸੀਪਟਰਾਂ) ਵੱਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਸ ਘਟਦੀ-ਵੱਧਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਘਟਦੇ-ਵੱਧਦੇ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਡਾਟੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਇੰਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਨਲਾਈਨ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਉਹ ਖੇਡਣਾ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਹੀ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਨੁੱਖ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੜਾਅ 'ਚ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨੀ ਤੇ ਉਚੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਤਾਂਘ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਉਹ ਚੰਗੇ-ਮਾੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ 'ਚ ਆਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਖ਼ੁਦ ਦੀ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸਮੁੱਚੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਮੱਧ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਸਭ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਪਏ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਅਧਿਆਪਕ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਰਾਹੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ 'ਚ ਹਨ। ਪੇਂਡੂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਹ ਢੰਗ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਨਿਵੇਕਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਾਰਥਿਕ ਨਤੀਜੇ ਕੱਢੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋਇਆ।