ਵਕਤ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅੱਜ ਖ਼ੁਦ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹਨ-ਲਿਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਦੀ ਜਾਚ ਵੀ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਧੀਰ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਵਜੋਂ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲੇਖਕ ਹੋ ਗੁਜ਼ਰਿਆ ਹੈ।

ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਦਬਾਅ ਦਾ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਚੱਜੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨਾ ਪੈਣਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਇਹ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਸਲੇ ਦਾ ਅਮਨ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਲਾ ਸਾਰਥਕ ਹੱਲ ਕੱਢਣ ਦੇ ਹੀਲੇ-ਵਸੀਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ।

ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿਚ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਆਚਰਨ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਕਾਰ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਸਬੰਧ ਹੈ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹਵਾ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

World AIDS Day : ਏਡਜ਼ ਦਾ ਸ਼ਬਦੀ ਅਰਥ ਹੈ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸਰੀਰਕ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ (Acquired immunodeficiency Syndrome) ਇਹ ਰੋਗ ਐੱਚਆਈਵੀ ਵਾਇਰਸ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਤਿੰਨ ਖੇਤੀ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਪਕ ਰੋਸ ਲਾਮਿਸਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਰੂਪ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਬਰੂਹਾਂ 'ਤੇ ਦਸਤਕ ਦੇ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਕੋਰੋਨਾ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਦਿਨੋ-ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨੇ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਨਵੇਂ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਬਰੂਹਾਂ 'ਤੇ ਡਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 31 ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ 'ਚ ਇਜ਼ਾਫਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ 'ਚ ਇੱਛਾਵਾਂ ਅਨੰਤ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਦੇ ਸਾਧਨ ਸੀਮਤ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ।

ਰਾਤ ਦੇ ਸਾਢੇ ਅੱਠ ਵਜੇ ਮੈਂ ਬਠਿੰਡੇ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਆਟੋ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿਸ ਰਿਹਾ।

ਸਰ ਲੈਪਲ ਗ੍ਰਿਫਨ ਨੇ 1870 ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਪੁਸਤਕ 'ਰਾਜਾਜ਼ ਆਫ ਪੰਜਾਬ' ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, 'ਸਿੱਖ ਆਪਣੇ ਜੰਗਜੂ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਲਾ ਵਰਤਾਓ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਰਤਮਾਨ ਕੋਵਿਡ ਸੰਕਟ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚਾਲੇ ਅਸੰਤੁਲਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਾਇਓ ਡਾਇਵਰਸਿਟੀ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਰਿਪੋਰਟ 2019 ਵਿਚ ਐਡਵਾਰਡੋ ਬ੍ਰੋਂਡੀਜਿਓ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਚਾਰੇ ਵਿਚ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿਚ 10 ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਨਵੇਂ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਡੇਰਾ ਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਾਨ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਰਮਿਆਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਿਸੇ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਨਤੀਜੇ 'ਤੇ ਉਦੋਂ ਹੀ ਪਹੁੰਚੇਗੀ ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸਮਝਾਏਗੀ।

ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਰਿਟਰਨਿੰਗ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਦੇ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਵੱਲੋਂ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ 'ਇਕ ਦੇਸ਼, ਇਕ ਚੋਣ' ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਨਾ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਹੱਈਏ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ 1947 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਾਰੇ ਇਕ ਅਖੰਡ ਦੇਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਨ।

ਅੱਜ ਤੋਂ 551 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਬਾਨੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ ਸੀ।

ਅੰਤ 'ਚ ਸੱਚ ਦੀ ਹੀ ਜਿੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਓ, ਅਸੀਂ ਸੱਚ ਦੇ ਸਦਗੁਣ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਈਏ।

ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ 'ਦਿ ਲੋਂਬਾਰਡ ਓਡੀਅਰ ਗਰੁੱਪ' ਜੋ ਕਦੇ ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਬੋਨਾਪਾਰਟ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਜਰਨੈਲ ਅਤੇ ਜੇਤੂ ਨੂੰ ਉਧਾਰ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਦੇ ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਗਾਹਕਾਂ ਦੇ ਵਾਰੇ-ਨਿਆਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਸ਼ੌਕੀਆ ਬਾਜ਼ ਤੇ ਮੁਰਗਾ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ।