ਮੀਆਂ ਮਿਠਾ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਨਗਰ ਵਿਚ ਇਕ ਸੂਫ਼ੀ ਫ਼ਕੀਰ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਹੈ ਤਾਂ ਮੀਆਂ ਮਿਠਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਚੇਲੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਕਥਾ ਸੁਣਨ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ, ਪੂਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਨੂੰ ਸੰਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਨੂੰ, ਪੂਰੀ ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਏਕਤਾ ਦੇ ਸੂਤਰ 'ਚ ਬੱਝਿਆ ਵੇਖਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।

ਪੋਸਤ ਦਾ ਫੁੱਲ ਪੱਛਮੀ ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਰਪ ਵਿਚ 6000 ਤੇ 3500 ਬੀਸੀ ਵਿਚ ਹੋਂਦ 'ਚ ਆਇਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਇਸ ਫੁੱਲ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਹੀਰੇ-ਜਵਾਹਰ ਤੇ ਲਲਿਤ ਕਲਾਵਾਂ 'ਤੇ 1550-1292 ਬੀਸੀ ਵਿਚ ਵਿਖਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਮੌਕੇ ਸਾਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੋਚ ਵਾਲਾ ਰਾਹ ਅਪਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਨਕਾਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ 'ਤੇ ਸੁਚੱਜੇ ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਚਾਰ ਉਦਾਸੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇਕ ਨਿਰੰਕਾਰ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਲਗਾਈ।

ਜੌਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਬਾਈਬਲ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪੁਰਾਤਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਤੇ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੌਂ ਹਾਰਡੀਅਮ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਅਤੇ ਗ੍ਰੈਮਿਨੀ ਕੁਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਫ਼ਸਲ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ Barley ਆਖਦੇ ਹਨ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੇ 550ਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ ਪੁਰਬ ਮੌਕੇ ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਾਂਘੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ।

ਘਾਹ ਨੂੰ ਆਸ, ਤ੍ਰਿਣ, ਕੱਖ, ਘਾਹ-ਫੂਸ, ਘਾਸ ਦਾ ਪੂਲਾ, ਪੱਠਾ, ਕੜਾਸਣ, ਕੁਸ਼ਾਚ ਆਸਣ, ਕੜਾ ਘਾਹ, ਜੋ ਨਾਗੇ ਸਾਧੂ ਆਪਣੀ ਲੰਗੋਟੀ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਕਾਹਸਿ-ਕਾਹੀ ਘਾਹ, ਸਰਕੜਾ, ਸਰਕੰਡਾ, ਕਾਨਾ ਆਦਿ ਕਈ ਨਾਂ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹਨ।

ਅੱਜ ਹਰੇਕ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ 550ਵੀਂ ਜਨਮ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮਹਾਨ ਸਮਾਗਮ ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਉਪਰਾਲਾ ਹੈ।

'ਸੰਗਤ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜਥਾ, ਭਾਈਚਾਰਾ ਤੇ ਸਭਾ। ਸਿੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰ 'ਚ ਸੰਗਤ ਤੋਂ ਭਾਵ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ 'ਚ ਧਾਰਮਿਕ ਉਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਲਾਹ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਹੋਣ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਉਦਾਸੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਇਹ ਕੋਈ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੀ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਜਦੋਂ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਨੇਊ ਪੁਆਉਣ ਦੀ ਸੋਚੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿੰਨ ਵਰਣਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨੇਊ ਧਾਰਨ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਜੀਵਨ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਹਿੱਤ ਬੜੇ ਠੋਸ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ ਤੇ ਬੜੇ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਸਰਲ, ਸੰਤੋਖ ਤੇ ਵਹਿਮਾਂ-ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਜੀਵਨ ਜਿਊਂਣ ਦਾ ਜਾਂਚ ਦੱਸੀ।

'ਨਾਮ ਜਪੋ' ਰਾਹੀਂ” ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਜੜਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ 'ਚ ਅਪਨਾਉਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਜੁੜਾਂਗੇ ਤਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਭੀੜ 'ਚੋਂ ਅਲੱਗ ਹੋ ਸਕਾਂਗੇ

ਸੰਭਾਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਤੇ ਸਟੀਕ ਹਵਾਲੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ 'ਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

ਅਨਾਜ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫ਼ੈਦ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਏਸ਼ੀਆ 'ਚ ਹੋਈ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਚਾਵਲ ਬੀਜਣ ਦੀ ਕ੍ਰਿਆ ਧਾਰਮਿਕ ਨੁਕਤਾ-ਨਿਗਾਹ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

'ਨਾਨਕ' ਸ਼ਬਦ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ, ਰੂਪ ਤੇ ਅਰਥ ਦੀ ਨਿਕਟਤਾ ਦਾ ਸਬੰਧ 'ਨਾਨਕੀ', ਨਾਨਕਾ, 'ਨਾਨਕੇ' ਆਦਿ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਹੈ।

ਕੱਦੂ ਇਕ ਸਬਜ਼ੀ ਹੈ, ਜੋ ਗੋਲ, ਚੌੜੇ ਪੱਤਰਾਂ ਵਾਲੀ ਵੇਲ 'ਤੇ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੋਲ ਘੀਆ, ਘੀਆ ਕੱਦੂ, ਕਾਂਸੀ ਫਲ, ਪੇਠਾ, ਤੁਮੀ ਆਦਿ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਸੁਆਦਲੀ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਰੁੱਤ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਹੈ।

ਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਵਿਅੰਗ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਲੁੱਟ-ਖਸੁੱਟ ਕਰ ਕੇ ਐਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿਚ ਕਿਰਤ ਦੀ ਕੋਈ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ।

ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜਦੋਂ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕੇ, ਸਮੁੰਦਰ ਕਿਨਾਰੇ ਪਾਲੀਪੁਰਮ ਅਤੇ ਕੋਟਿਅੰਮ ਪਾਸ 'ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਤਿਲਗੰਜੀ' ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਇਸੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਿੱਧਾਂ ਨੇ ਪਰਖ ਕਰਨ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ 'ਵੰਡ ਛਕਣ' ਵਾਲੀ ਰੀਤ ਕਹੀ।