ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ 'ਤੇ G20 ਵਿੱਤ ਮੁਖੀਆਂ ਦੀ ਬੈਠਕ, ਮਤਭੇਦਾਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੀ ਸਹਿਮਤੀ

ਏਜੰਸੀ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ : ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿੱਤੀ ਨੇਤਾ ਯੂਕਰੇਨ 'ਚ ਜੰਗ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਜੀ-20 ਸਮੂਹ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਮੁਖੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬੈਠਕ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਡੈਲੀਗੇਟਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਸੱਤ ਸਮੂਹ (ਜੀ-7) ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ਰੂਸ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ 'ਤੇ ਅੜੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਵਫਦਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਰੂਸ ਜੀ20 ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਪਰ ਜੀ7 ਦਾ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ 'ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ' ਦੱਸਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਮਲਾ ਜਾਂ ਯੁੱਧ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਆਪਸ਼ਨ ਹੈ

ਜੀ-20 ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੂਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਕਾਰਨ ਗੱਲਬਾਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ। ਸੂਤਰ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸੀ। ਹੋਸਟ ਦੁਆਰਾ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦਾ ਸਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਕੁਰਸੀ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ, ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਮੰਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੇਨਤੀਆਂ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।

ਭਾਰਤ 'ਤੇ 'ਜੰਗ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਬਾਅ

ਜੀ-20 ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਮਾਚਾਰ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਜ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਬੈਠਕ 'ਚ 'ਜੰਗ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਜੀ-20 ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸੰਭਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੁੱਧ 'ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਸਟੈਂਡ ਲਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ਰੂਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਹੱਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਰੂਸੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਯੂਕਰੇਨ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ 'ਚ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਵੋਟ ਪਾਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਇਸ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਜਦਕਿ ਇਸ 'ਚ ਜੀ-7 ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੀ-20 ਬਲਾਕ 'ਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।

ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਕਟੌਤੀ

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ (IMF) ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ, ਚੀਨ, ਭਾਰਤ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ G7 ਨਾਲ ਸੰਕਟਗ੍ਰਸਤ ਅਰਥਚਾਰਿਆਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ 'ਤੇ ਬੈਠਕ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਭਾਰਤੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਦੇ ਨਾਲ ਗੋਲਮੇਜ਼ ਦੀ ਸਹਿ-ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ IMF ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਕ੍ਰਿਸਟਾਲੀਨਾ ਜਾਰਜੀਵਾ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ''ਅਸੀਂ ਹੁਣੇ ਇੱਕ ਸੈਸ਼ਨ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦੁਵੱਲੀ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਹੈ। ਸੰਘਰਸ਼ਸ਼ੀਲ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਚੀਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ।

ਜ਼ੈਂਬੀਆ 'ਤੇ 6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ

ਅਮਰੀਕੀ ਖਜ਼ਾਨਾ ਸਕੱਤਰ ਜੈਨੇਟ ਯੇਲੇਨ ਨੇ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਚੀਨ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਦੁਵੱਲੇ ਕਰਜ਼ਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣਗੇ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ 'ਤੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਬਕਾਇਆ ਹੈ।

ਜ਼ੈਂਬੀਆ 2021 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ $17 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਕੁੱਲ ਬਾਹਰੀ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ $6 ਬਿਲੀਅਨ ਦਾ ਬਕਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੀਨ 'ਤੇ ਘਾਨਾ ਦਾ 1.7 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਬਕਾਇਆ ਹੈ। ਚਾਈਨਾ ਅਫਰੀਕਾ ਰਿਸਰਚ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਗਣਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ 2022 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਚੀਨ ਦਾ $7.4 ਬਿਲੀਅਨ ਬਕਾਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜਨਤਕ ਬਾਹਰੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਪੰਜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

Posted By: Jaswinder Duhra