ਸਵੈ-ਕਥਨ : ਨਿਆਂਪਾਲਕਾ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਸਫ਼ਰ

Publish Date:Mon, 27 Mar 2023 09:45 AM (IST)

ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਉਦੋਂ ਦਾ ਹੀ ਪਿਆਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਾ ਮੈਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਾਲ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਲਗਪਗ 1974 ਵਿਚ ਹੀ ਮੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ ਕਾਲਜ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿਚ ਛਪ ਗਈ ਸੀ। ਮੈਂ ਲੰਬੇ ਅਰਸੇ ਤਕ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨਿਆਂਪਾਲਕਾ ਵਿਚ ਬਤੌਰ ਜੱਜ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਵਿਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਤੇ ਸੈਸ਼ਨਜ਼ ਜੱਜ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਬਤੌਰ ਮੈਂਬਰ ‘ਰੇਰਾ’ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਪੋਸਟ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵਿਚ ਨਿਯੁਕਤ ਵਿੱਤ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤੀ ਦੁਨੀਆ ਉਤੇਜਨਾ ਤੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ। ਅਜਿਹੇ ਉਤੇਜਨਾ ਤੇ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਕਾਵਿ-ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਅਸਹਿਜ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਾਹਿਤਕ ਗੁਰੂ ਜਨਾਬ ਐੱਚ. ਐੱਸ. ਖ਼ੁਸ਼ਦਿਲ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਵਿ ਰੂਪਾਂ ਵਿਚ ਕਾਵਿ ਰਚਨਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਜੱਜ ਤੇ ਕਵੀ ਦਰਮਿਆਨ ਮੈਂ ਇਕ ਪੱਕੀ ਲਕੀਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਰੱਖੀ ਸੀ। ਮੇਰਾ ਅਦਾਲਤੀ ਕੰਮ ਮੇਰਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਵੀ ਸੀ ਤੇ ਮੇਰੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ ਵੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਤਰਜੀਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਮੇਰੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਕਿਰਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈਆਂ। ਆਮ ਬੋਲ ਚਾਲ ਦੀ ਬੋਲੀ, ਸਾਹਿਤਕ ਬੋਲੀ ਤੇ ਕਾਵਿ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਵਿ ਦੀ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਾਇਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਉ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹਿਰ ਦੀ ਚਾਲ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸ਼ਬਦ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਮੇਰੀਆਂ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ ‘ਚੁੱਪ ਦੇ ਬੋਲ’ (ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ), my experiments with rere ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।