ਜਲਤਰੰਗ ਛੇੜਦੀ ਰਾਵੀ ਕੰਢੇ ਅੱਖਾਂ ਮੁੰਦ ਕੇ ਅੱਜ ਵੀ ਜੇ ਕੋਈ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਧਿਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਰਾਹਲਾਂ ਤੇ ਸਿਆੜ ਕੱਢਦਾ ਨਜ਼ਰੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੂਰ-ਨੂਰ ਨਾਨਕ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ-ਦੀਦਾਰੇ ਕਰ ਕੇ ਹਰ ਕੋਈ ਨਿਹਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਤਰ-ਮੁਗਧ ਹੋ...

ਜਾਗਣਾ ਤੇ ਸੌਣਾ ਆਮ ਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਰਾਤੀਂ ਸੌਂਦੇ ਸਮੇਂ ਸੁਪਨੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਉਹ ਪਾਣੀ ਦੇ ਬੁਲਬੁਲੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਮ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਖੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜੇ ਸੁਪਨਾ ਦਿਨ ਵਿਚ ਵੀ ਜਾਗਦੇ ਸਮੇਂ ਆਏ ਤਾਂ ਉਹ ਉਦੋਂ ਸਫਲ ਹੁੰਦ...

ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵੀ ਬਾਕਮਾਲ ਹੈ। ਬੰਦਾ ਬੈਠੇ-ਬਿਠਾਏ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਤੋਂ ਕੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਜਾਗਦਿਆਂ ਹੀ ਸੁਪਨੇ ਵੇਖਣ ਵਾਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਪਰ ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦਾ ਨਾਤਾ ਹਕੀਕਤ ਦੀ ਥਾਂ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਵੀ...

ਜਿਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਸਮੁੱਚਾ ਮੁਲਕ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਕ ਨਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਵਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ...

ਆਪਸੀ ਮਿਲਵਰਤਨ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣਿਆ ਸਰਬ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦਾ ਇਹ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਜ਼ੀਆ ਗ਼ੈਰ-ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਜਾ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰ ਲੈਣ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ?

ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਰਸਤਾ ਬਣ ਜਾਣ ਮਗਰੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੈਦਲ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਨਰਲ ਪਰਵੇਜ਼ ਮੁਸ਼...

ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਫਿਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ 9 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਫੀਸ 'ਚ ਦਿੱਤੀ ਛੋਟ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਰਵੱਈਏ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਭ ਲਈ ਪਾਕਿ ਉਲਟਾ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਹੀ ਦੋਸ਼ ਲ...

ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੱਸ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਮੁੜ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਨਾ ਰਵੱਈਏ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਲਾਂਘੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਲਾਜ਼...

ਆਪੈ ਉਹ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਗੇ।'' ਮਿੱਥੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮੈਂ, ਬਾਪੂ ਜੀ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਉਸ ਦੀ ਭਾਣਜੀ ਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪੂਰਾ ਮਾਣ-ਤਾਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਅੜ ਗਏ ਕਿ ਕੁੜੀ ਸਾਡਾ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ।

ਅੰਜੁਮਨ ਦਾ ਕਲਾਤ ਸਟੇਟ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਤਬਾਦਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੀਰ ਅਹਿਮਦ ਯਾਰ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਨੂੰ ਕਲਾਤ ਸਟੇਟ ਦਾ ਲੀਗਲ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਲਿਆ।

ਲੋਕ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਤਿਹਾਏ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੀ ਵੰਡ ਹੋ ਗਈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦਰਦ ਨੂੰ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਹੱਡੀਂ ਹੰਢਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਜਲੂਰਦੀਨ ਦਾ ਦੀਵਾ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਬੁਝ ਗਿਆ।

ਮਨੁੱਖੀ ਸੋਮੇ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨਵੀਂ ਕੌਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ ਅਰਥਾਤ ਐੱਨਈਪੀ ਦੇ ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇ ਕੇ ਕੈਬਨਿਟ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਮਗਰੋਂ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ ਕੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ ਸੈਰ ਵੇਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ, ਨਾਜ਼ੁਕ ਅਤੇ ਹਰੀਆਂ-ਭਰੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਉੱਤੇ ਨਿੱਕੀਆਂ ਚਿੜੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡਦਿਆਂ ਵੇਖਦਾ ਸੀ। ਪਰਾਲੀ ਦੀ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਲ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ।

ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਰਸੇਪ ਤੋਂ ਕਦਮ ਪਿੱਛੇ ਖਿੱਚ ਕੇ ਸਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਡਬਲਯੂਟੀਓ ਵਿਚ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਉਸ ਵਿਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਗੇ।

ਮੈਂ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਜੋ ਵੀ ਦੇਖਿਆ, ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਟਿਆਲੇ ਤੋਂ ਸੰਗਰੂਰ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਕਈ ਪਿੰਡ ਆਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਛਿੱਟਾਵਾਲ ਇਕ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਕਤ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਪਿਛਲੇ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ...

ਦਿਹਾਤੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਇਕ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜਲੰਧਰ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਅਜਿਹੇ ਆ ਗਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੋਈ ਬੰਗਾਲੀ, ਕਦੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਅਤੇ ਕਦੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਏ। ਇਸ ਲਈ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ ਕਈ ਤਜਰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ।

ਜਿਵੇਂ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਖ਼ਬਾਰ ਉਹੀ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ ਉੱਡ ਗਈਆਂ ਜਾਂ ਅਦਾਲਤੀ ਹੁਕਮ ਛਿੱਕੇ ਟੰਗ ਦਿੱਤੇ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਕੀਲਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਗਠਨ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਉਤਰਦੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜਦ ਪੁਲਿਸ ਆਪਣੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਉਤਰੀ ਹੋਵੇ।