ਸੰਪਾਦਕੀ

ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਫੇਰੀ ਸਮੇਂ 22 ਸਤੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਹਿਊਸਟਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਹੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇਕ ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਠੋਸਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।

ਅਯੁੱਧਿਆ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬੈਂਚ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ 18 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿਰ੍ਹਾ ਲਈ ਇਕ ਦਿਨ ਵੀ ਵਾਧੂ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ, ਉਸ ਤੋਂ ਇਹੋ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੌਮੀ ਮਹੱਤਵ ਦ...

ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਦਰਖ਼ਤ ਵੱਢ ਕੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਲ਼ੇ-ਦੁਆਲ਼ੇ ਕੰਕਰੀਟ ਦੇ ਜੰਗਲ ਬਣਾ ਲਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਰੁਕਣ ਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ।

ਅਸੀਂ ਸਾਊਥਾਲ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ। ਬੁਰਕੇ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁਸਲਿਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਾਲੇ ਲਿਬਾਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਕੁੜੀਆਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘੀਆਂ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਜੋ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਮਕਬੂਜ਼ਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਇਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਸਿੰਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ 'ਆਹ ਵਧਦੀਆਂ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਖ਼ਾਲੀ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖ 'ਤਾ ਹੁਣ। ਕਈ ਦਿਨ ਹੋ ਗਏ, ਬਰਨਾਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇਕ ਪਿੰਡ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣੀ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੁਣ ਤਕ 5 ਬੰਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਕਾਰਨ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਗਏ।

ਮੈਂ ਜਦ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਲਈ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਝਮਕਦਿਆਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੂੰ ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਮਕੈਨਿਕ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਇਕ-ਦੋ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਵਿੱਥ 'ਤੇ ਇਕ ਦੁਕਾਨ ਹੈ।

ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਸੱਤਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੁਝ ਰੁਤਬੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ, ਉੱਥੋਂ ਕੋਈ ਹਟਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਹੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ ਤੋਤਲੇ ਬੋਲਾਂ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਾਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਸੁਣਾਈ ਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਮਾੜੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਵਰਤੀ। ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਵਤੀਰੇ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਹੀ ਦਿਲ ਦੁਖਾਏ ਹਨ।

ਸੰਗਰੂਰ ਵਿਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮੰਗਦੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ 'ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੂਬੇ ਭਰ ਵਿਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਬਲਕਿ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਿੱਖੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ 2002 ਵਿਚ ਦਸ ਸਾਲ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹਿਣ ਮਗਰੋਂ ਵੀ 5400 ਰੁਪਏ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਾਸਿਕ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਇਕ ਵਾਰ ਵੀ ਕੋਈ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹਿ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਸਿਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਗਪਗ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੈ।

ਜ਼ੁਬਾਨ ਬਾਮਕਸਦ ਇਜ਼ਹਾਰ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਹੈ। ਜਦ ਦੋ ਜਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਜ਼ੁਬਾਨ ਅਰਥਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।

ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਮਹਿੰਗੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਕੋਲ ਛਿੱਲ ਲੁਹਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਰੱਬ ਦਾ ਭਾਣਾ ਮੰਨ ਕੇ ਦੇਸੀ ਓਹੜ-ਪੋਹੜ ਨਾਲ ਕੰਮ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਆਲੋਚਨਾ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦੀ ਆਤਮਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਆਤਮਾ ਦੇ ਸਰੂਪ 'ਚ ਵਿਗਾੜ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਲੋਚਨਾ ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ 'ਚ 'ਅੜਿੱਕਾ ਤੇ ਸੰਤੁਲਨ' ਬਣਿਆ ਰਹੇ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਜਵਾਬਦੇਹ, ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ...

ਹੁਣ ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਡਾਕਟਰ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਣਗੇ।

ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਟੈਕਸ ਵਿਚ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਦਯੋਗ ਜਗਤ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਹੋਵੇ।

ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ 54 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਗਰੀ ਛੇਹਰਟਾ ਵਿਚ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਐਲਾਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਸੈਬਰ ਜੈੱਟਾਂ ਨੇ ਬੰਬਾਂ ਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰ੍ਹਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਬਣੇ ਫ਼ੌਜੀ ਮੋਰਚਿਆਂ ਤਕ ਜਾਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸਿਵਲੀਅਨ ਉੱਥੇ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੋਏ ਫ਼ੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ 22 ਸਤੰਬਰ 1965 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਵੇਲੇ ਕੀਤਾ।