ਸੰਪਾਦਕੀ (Editorial News in Punjabi)

ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਯਤਨਾਂ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ’ਚ ਵਧੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ, ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ, ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ’ਚ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਇਸ ’ਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲਗਪਗ ਅੱਧੇ ਮੁਲਕਾਂ ’ਚ ਜਨਮ ਦਰ ’ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।

ਇਸ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਸ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਮੌਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਪਾਸ ਕਰਨ ਦੇ ਆਸਾਰ ਹਨ। ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਪੱਖੀ ਆਰਥਿਕ ਮਾਹਿਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਧੂੰਆਂਧਾਰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਖ਼ਪਤਕਾਰ ਜਿੱਥੋਂ ਮਰਜ਼ੀ ਸਸਤੀ ਬਿਜਲੀ ਲੈ ਸਕਣਗੇ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਇਸ ਸਸਤੀ ਬਿਜਲੀ ਦੇ...

ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕੰਮ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤਕ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਮਿਲੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਵੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੂਜਾ ਇਵੇਂ ਕਰੋ ਜਿਵੇਂ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਰੱਬ ਉੱਪਰ ਹੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਮ...

ਆਖ਼ਰ ਅਜਿਹਾ ਕਾਨੂੰਨ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਤਿਲਕ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀ ਵਰਗੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ?

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦਰਮਿਆਨ 11 ਦੌਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪਰ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਿਆ। ਬਾਈ ਜਨਵਰੀ ਮਗਰੋਂ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਅਜਿਹੇ ’ਚ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਚੁੱਕਣ ਲਈ...

ਕੁਝ ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਲਈ ਭਾਰੀ ਦਬਾਅ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਜਿੰਨੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਸ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਦੇਣ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਅਸਮਾਨ ਛੂੰਹਦੀ ਕੱਟ ਆਫ ਸੂਚੀ ਵਿਚ। ਹਰ ਸਾਲ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਲਈ ਮੈ...

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਖ਼ੁਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ’ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਕੋਰੋਨਾ ਪ੍ਰੋਟੋਕਾਲ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੀ ਦਿਸ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਹੀ ਸੀ ਕਿ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਜਨਤਕ ਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਭੀੜ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ...

ਭਾਵੇਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ, ਲਾਈਵ ਵਿਆਖਿਆਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਨਲਾਈਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਡਿਸਟੈਂਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਈ ਤਜਰਬੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਚੁਣੌਤ...

ਜੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ’ਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੱਤਾ ’ਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਕੜ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ ਪਾਕਿ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਵਧੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪਾਕਿ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਮੁੜ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਉਹ...

ਨਾਟੋ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਪਰਤਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਰਾਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਹਮਲਾਵਰ ਰੁਖ਼ ਅਪਣਾਉਂਦਿਆਂ ਕਬਜ਼ੇ ਦੀ ਜੰਗ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ 400 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਚੌਥਾਈ ਅਰਥਾਤ ਤਕਰੀਬਨ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ’ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨਾਂ ਦਾ...

ਸੰਨ 1947 ’ਚ ਇਸ ਜੰਗਲ ’ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਾਂਦਰਾਂ ’ਚ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਫਿਰ 1952 ’ਚ ਯੂਗਾਂਡਾ ਅਤੇ ਤਨਜ਼ਾਨੀਆ ’ਚ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਮਨੁੱਖਾਂ ’ਚ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਲਾਗ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਗਰਭ ’ਚ ਪਲ ਰਹੇ ਬੱਚੇ ...

ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ ਦਲਿਤ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਡੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਉਹ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤ ਦਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਾਡੇ ਤਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਦਲਿਤਾਂ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿਣਾ? ਸੋ, ਇਹ ਪੂਰਾ ਸਿਸਟਮ ਬਦਲਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂ...

ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਵਿਨਾਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਮਾਰੂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਸੀਂ ਹੰਢਾ ਵੀ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਿਗੜਦਾ ਸੰਤੁਲਨ। ਅੱਜ ਦਾ ਯੁੱਗ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਇਕ ਪਾਸੇ ਜਿੱਥੇ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਤਰੱਕੀ...

ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਇਕ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਨਿਰੰਤਰ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਟੀਚੇ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਇਕ ਕੱਟੀ ਹੋਈ ਪਤੰਗ ਵਾਂਗ ਟੀਚਾ ਰਹਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਪੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗਿਆਨੀ ਪੁਰਸ਼ ਇਕ ਭਟਕੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ...

ਨੇਡਾ ਅੰਦਰ ਪਹਿਲਾਂ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਯੋਗ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ’ਤੇ ਕਰਾਊਨ ਭਾਵ ਬਿ੍ਰਟਿਸ਼ ਮਹਾਰਾਜਾ ਜਾਂ ਮਹਾਰਾਣੀ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।...

ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਿਆ, ਸੱਤਾ ਬਦਲ ਗਈ। ਸੱਤਾ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਬਦਲੀ ਪਰ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਬਦਲੀ। ਆਗੂਆਂ ਦੇ ‘ਸੰਪੂਰਨ ਕ੍ਰਾਂਤੀ’, ‘ਗਰੀਬੀ ਹਟਾਓ’ ਅਤੇ ਦਲਿਤਾਂ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਉੱਥਾਨ ਦੇ ਸਭ ਨਾਅਰੇ ਬੋਗਸ ਸਿੱਧ ਹੋਣ ਲੱਗੇ। ਅੱਜ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸਵਾਰਥ ਦੇ ਸਿਖ਼ਰ ’ਤੇ ਪੁ...

ਸੈਂਸਰ ਕੀਤੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਜਲੰਧਰ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਕਿਰਾਏ ਦਾ ਮਕਾਨ ਲੈ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਅਸੰਭਵ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਜਲੰਧਰ ਤਕ ਦਾ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਦਾ ਪਾਸ ਬਣਵਾ ਲਿਆ।

ਲੋਕਤੰਤਰ ’ਚ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ। ਇਸੇ ਹੱਕ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਪਿਛਲੇ ਸੱਤ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਹਿੰਸਕ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੀ ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ? ਇੰਜ ਕਰ ਕੇ ਕੀ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫ਼ਾਇਦਾ ਮਿਲ ਸ...

ਕੋਈ ਵੀ ਦਲਿਤ ਜਾਂ ਗ਼ੈਰ-ਦਲਿਤ ਆਗੂ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਗਾੜਾਂ ਤੇ ਤਰੁੱਟੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਉਠਾਉਂਦਾ। ਜਦੋਂ ਤਕ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਦੋਂ ਤਕ ‘ਦਲਿਤ ਰਾਜਨੀਤੀ’ ਕੇਵਲ ਸਹਿਯੋਗੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ’ਚ ਹੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਸਕੇਗੀ, ‘ਖ਼ੁਦਮੁਖਤਿਆਰ-ਰਾਜਨੀਤੀ’ ...

ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹੀ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਜਗ੍ਹਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣਾ ਘਰ ਹੋਵੇਗਾ ਭਾਵ ‘ਡੌਗ ਹਾਊਸ’। ਚਲੋ ਖ਼ੈਰ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਮਿਲੇਗਾ। ਹੋ ਸਕਦੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਉਹ ਚਿੱਚੜਾਂ ਤੇ ਕੀੜੇ ਪੈਣ ਆਦਿ ਤੋਂ ਬਚ ਜਾਣਗੇ।