ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਡੈਸਕ : ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ (PM Narendra Modi) ਨੇ ਇੰਡੀਆ ਐਨਰਜੀ ਵੀਕ (IEW) 2023 ਵਿੱਚ 20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਈਥਾਨੋਲ ਮਿਸ਼ਰਤ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਈਥਾਨੌਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲ ਵਿੱਚ 20 ਫੀਸਦੀ ਈਥਾਨੌਲ (ਈ-20) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਇਸਨੂੰ 11 ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣਵੇਂ ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟੇਗੀ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਈਂਧਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧੇਗੀ।
ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ 20 ਫੀਸਦੀ ਈਥਾਨੌਲ ਵਾਲਾ ਮਿਸ਼ਰਤ ਈਂਧਨ ਪੜਾਅਵਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ 'ਚ 15 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ 'ਚ ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਈ-20 ਪੈਟਰੋਲ 11 ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 84 ਪੈਟਰੋਲ ਪੰਪਾਂ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਈ-20 ਕੀ ਹੈ
ਈ-20 ਜਾਂ ਈਥਾਨੌਲ 20 ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਈਥਾਨੌਲ ਵਿਚ 20 ਫੀਸਦੀ ਈਥਾਨੋਲ ਸਮੱਗਰੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ 80 ਫੀਸਦੀ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ ਮਿਲਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਈਥਾਨੌਲ 10 ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਈਂਧਨ ਵਿੱਚ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਈਥਾਨੌਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ E20 ਨੂੰ ਪਾਇਲਟ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਲਆਊਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ 2025 ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਈਥਾਨੌਲ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਉਤਪਾਦਨ
ਈਥਾਨੌਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਈਥਾਨੌਲ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਲਗਭਗ 1,037 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 700 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਗੰਨਾ ਆਧਾਰਿਤ ਅਤੇ 337 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਅਨਾਜ ਆਧਾਰਿਤ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 2022-23 ਲਈ ਪੈਟਰੋਲ-ਈਥਾਨੌਲ ਦੀ ਈਂਧਨ ਦੀ ਲੋੜ 542 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਇਹ 2023-24 ਲਈ 698 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਅਤੇ 2024-25 ਲਈ 988 ਕਰੋੜ ਲੀਟਰ ਹੈ।
ਗੰਨਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਲਾਭ
ਈ-20 ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤੋਂ ਗੰਨਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵਾਧੂ ਆਮਦਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਅੱਠ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਈਥਾਨੋਲ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ 81,796 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਮਾਏ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 49,078 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਖਰਚ ਵਿੱਚ 53,894 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸ ਨੇ ਕਾਰਬਨ-ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ (CO2) ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ 318 ਲੱਖ ਟਨ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ।
E20 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ E20, ਫਲੈਕਸ ਫਿਊਲ, ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਅਤੇ CNG ਵਰਗੇ ਹਰੇ ਈਂਧਨ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨ ਮੋਬਿਲਿਟੀ ਰੈਲੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Posted By: Jagjit Singh
Copyright © 2023 Jagran Prakashan Limited.